14_Modelowanie Podstawowych Form Odzieży

MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI

Anna Matyga

Modelowanie podstawowych form odzieży 311[34].Z2.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2005 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci: mgr inż. Anna Kulińska mgr Ewa Samojlik

Opracowanie redakcyjne: Marcin Olifirowicz

Konsultacja: dr inż. Janusz Figurski

Korekta: Magdalena Miszczak, Jacek Pacholec

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[34].Z2.04 Modelowanie podstawowych form odzieży zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik technologii odzieży.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 2. Wymagania wstępne 3. Cele kształcenia 4. Materiał nauczania 4.1. Zasady konstrukcji i modelowania form odzieży 4.1.1. Materiał nauczania 4.1.2. Pytania sprawdzające 4.1.3. Ćwiczenia 4.1.4. Sprawdzian postępów 4.2. Pomiary antropometryczne 4.2.1. Materiał nauczania 4.2.2. Pytania sprawdzające 4.2.3. Ćwiczenia 4.2.4. Sprawdzian postępów 4.3.Zasady obliczania odcinków konstrukcyjnych w standardowych wyrobach odzieżowych. Konstrukcja i modelowanie podstawowych wyrobów odzieżowych 4.3.1. Materiał nauczania 4.3.2. Pytania sprawdzające 4.3.3. Ćwiczenia 4.3.4. Sprawdzian postępów 5. Sprawdzian osiągnięć 6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

3 5 6 7 7 7 10 11 11 12 12 18 19 20 21 21 68 68 75 77 84

1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiadomości dotyczących konstrukcji i modelowania podstawowych form odzieży. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstępne czyli wykaz niezbędnych wiadomości i umiejętności, które powinieneś mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej, - cele kształcenia jednostki modułowej, - materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji. W rozdziale zamieszczono ćwiczenia, które zawierają: •

treść ćwiczenia,

•

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,

•

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,

•

sprawdzian postępów (wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał albo nie). - przykład sprawdzianu osiągnięć oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej. Podczas pobytu w pracowni modelowania musisz stosować się do regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

Moduł 311[34].Z2 Proces projektowania i modelowania odzieży

311[34].Z2.01 Wykonywanie rysunku odzieżowego

311[34].Z2.02 Projektowanie odzieży

311[34].Z2.03 Stylizowanie ubiorów

311[34].Z3.04 Modelowanie podstawowych form odzieży

311[34].Z2.05 Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem plastycznym

311[34].Z2.06 Modelowanie form odzieży dla sylwetek nietypowych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE − − − − − − − − −

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: określać typy sylwetek ludzkich, określać zasady wykonywania pomiarów krawieckich i antropometrycznych, wykonywać pomiary krawieckie, odczytywać wymiary z tabel pomiarów antropometrycznych, posługiwać się terminologią z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży, określać zasady konstrukcji i modelowania form odzieży, charakteryzować metody otrzymywania form odzieży, stosować zasady obliczania odcinków konstrukcyjnych, ustalać wielkość dodatków konstrukcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − −

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: posłużyć się terminologią z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży, scharakteryzować rodzaje modelowania form odzieży, zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii, dobrać materiały, narzędzia oraz przybory kreślarskie i rysunkowe, określić położenie podstawowych punktów pomiarowych ciała ludzkiego, posłużyć się przyrządami pomiarowymi, zapisać pomiary antropometryczne, wykonać pomiary krawieckie, zapisać pomiary krawieckie, porównać wyniki pomiarów krawieckich z tabelami pomiarów antropometrycznych, wykonać pomiary niezbędne do wykonania konstrukcji i modelowania podstawowych form odzieży, ustalić wielkość dodatku konstrukcyjnego, wykonać konstrukcję i modelowanie form spódnicy podstawowej, wykreślić konstrukcyjnie formy spodni damskich, męskich i dziecięcych, wykreślić konstrukcyjnie formy bluzki, wykreślić konstrukcyjnie formy rękawa podstawowego, wykreślić konstrukcyjnie formy kołnierza do bluzki i koszuli męskiej, wykreślić konstrukcyjnie formy stanika dziecięcego, wykreślić konstrukcyjnie formy kamizelki damskiej i męskiej, wykazać różnice między formą a szablonem, wykonać i opisać szablon wyjściowy, wykonać szablony prostych wyrobów odzieżowych, opracować dokumentację konstrukcyjno-modelową dla zaprojektowanego modelu odzieżowego, posłużyć się programem komputerowym wspomagającym konstruowanie i modelowanie form odzieży oraz stopniowanie szablonów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Zasady konstrukcji i modelowania form odzieży 4.1.1. Materiał nauczania Przystępując do wykonywania form odzieży należy zapoznać się z określeniem podstawowych pojęć z tego zakresu. Forma odzieżowa – to płaska część powierzchni wyrobu odzieżowego (na górną lub dolną część ciała), wykonana z papieru lub folii, uwzględniająca wymiary figury ludzkiej i luz w odzieży. Rozróżnia się dwa rodzaje form odzieżowych: - konstrukcyjną – powstaje w wyniku konstrukcji odzieży, - modelową – powstaje w wyniku modelowania odzieży. Szablon odzieżowy – (niem. Schablone) – wzornik wykonany z papieru lub innego tworzywa o wymiarach naturalnej wielkości, służący do sporządzania układu szablonów i wyznaczania kształtów wykrojów elementów odzieżowych. Szablon podstawowy – wzornik opracowany na podstawie rysunku konstrukcyjno-modelowego będący formą modelową, w której uwzględniono dodatki na szwy i podwinięcia. Odpowiada wymiarom modelowi odzieżowemu dla reprezentanta danej grupy typologicznej. Szablon podstawowy zawiera następujące oznaczenia: - podstawowe linie konstrukcyjne (pachy, talii, bioder, pachową tylną i przednią, środka przodu), - szerokości szwów i podwinięć, - prostokątny układ materiału odzieżowego (nitki osnowy w tkaninie lub kolumienki oczek w dzianinie zaznaczone linią prostą), - punkty montażowe, - nazwę rodzaju wyrobu odzieżowego, - nazwę elementu odzieżowego, - wielkość odzieży i grupę typologiczną, - ostemplowane krawędzie i naroża. Szablon podstawowy jest podstawą do opracowania rysunku siatki stopniowania szablonów dla określonej liczby wielkości odzieży (rys.1). Szablon pomocniczy – wycinek szablonu przemysłowego służący do nanoszenia pomocniczych linii i oznaczeń (linii krawędzi wyłogu, punktów montażowych, położenia kieszeni, zaszewek, rozmieszczenia zapięć) na szablonach przemysłowych i na elementach odzieży w procesach przygotowania i produkcji odzieży (rys.2). Szablon przemysłowy – wzornik opracowany na podstawie rysunku siatki stopniowania szablonów podstawowych, odpowiadający wymiarom wyrobowi odzieżowemu dla określonej wielkości odzieży i grupy typologicznej. Szablon przemysłowy zawiera następujące oznaczenia: - prostokątny układ materiału odzieżowego (nitki osnowy w tkaninie lub kolumienki oczek w dzianinie zaznaczone linią prostą), - punkty montażowe, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

- klasę wyrobu odzieżowego (na podstawie Systematycznego Wykazu Wyrobów), - nazwę elementu odzieżowego, - wielkość odzieży i grupę typologiczną, - ostemplowane krawędzie i naroża. Szablon przemysłowy służy do otrzymywania wykrojów elementów odzieżowych (rys.3).

Rys. 1

Rys. 2

Rys. 3

Źródło: Parafianowicz Z.: Słwnik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999.

Stopniowanie szablonów Stopniowanie polega na stopniowym zwiększaniu lub zmniejszaniu rozmiaru wyjściowego. W wyniku stopniowania zmieniają się wymiary, lecz nie zmienia się kształt modelu. Różnice między poszczególnymi rozmiarami, to stopnie zasadnicze. Do stopniowania wartości liczbowych używa się zasad obliczeniowych służących do tworzenia formy konstrukcyjnej. Stopniowanie ręczne. Z pomocą szablonu tworzy się stopniowo różne wielkości. Odcinki odpowiadające różnicy między wielkościami zaznacza się przez nakłucie na szablonie, a następnie łączy powstałe w ten sposób punkty. Otrzymuje się osobny komplet szablonów dla każdej wielkości. Stopniowanie sterowane komputerowo. Istnieją dwie możliwości stopniowania komputerowego: 1. Stopnie między rozmiarami wprowadza się do komputera, który automatycznie wylicza potrzebne wielkości. 2. Z tabeli wymiarów jest obliczany, zgodnie z zasadami przyjętymi do obliczania odcinków konstrukcyjnych, szablon przemysłowy dla każdej wielkości osobno. Wyniki obliczeń wykonanych przez komputer dla poszczególnych części wyrobu można wywołać na ekranie w postaci rysunku jednego elementu we wszystkich wielkościach jednocześnie. W ten sposób przeprowadza się kontrolę wykonanych rysunków i można dokonać ich korekty. Inne metody stopniowania zależą od wyposażenia technicznego danego zakładu odzieżowego. Poszczególne części wyrobu komputer przetwarza na monitorze w układ szablonów. Wynik tego procesu jest wprowadzany do pamięci komputera i następnie służy jako program automatycznie sterujący krojeniem lub drukuje się go w skali 1:1 na ploterze i stosuje jako układ szablonów przy krojeniu ręcznym. Dodatkowo można automatycznie wycinać szablony. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Rys.4. Stopniowanie komputerowe

Rys. 5. Wydruk stopniowania szablonów na ploterze

Źródło: Samek P.: Krawiectwo – Technologia. WSiP, Warszawa 1999.

Konstrukcja odzieży – metoda przenoszenia wymiarów antropometrycznych w postaci odcinków konstrukcyjnych z trójwymiarowej bryły, jaką jest ciało ludzkie, na dwuwymiarową płaszczyznę, jaką jest siatka i forma konstrukcyjna. Proces konstrukcji odzieży przebiega w dwóch etapach: - budowa siatki konstrukcyjnej na podstawie linii prostych, punktów i odcinków konstrukcyjnych, - budowa form konstrukcyjnych na podstawie konturowych linii konstrukcyjnych. Linia konstrukcyjna – odpowiednik podstawowej linii ciała i jej pochodnych, służy do zbudowania siatki i formy konstrukcyjnej. Rozróżnia się linie konstrukcyjne: - proste, służące do zbudowania siatki konstrukcyjnej i podziału na odcinki konstrukcyjne, - konturowe (prosta, łamana, krzywa) ograniczające zewnętrzne kontury elementów form konstrukcyjnych. Odcinek konstrukcyjny – odcinek zawarty między dwoma punktami na linii konstrukcyjnej, o długości równej wymiarowi antropometrycznemu wraz z dodatkiem konstrukcyjnym. Odcinek konstrukcyjny może być również pochodną wielkości innego odcinka. Podstawowe odcinki konstrukcyjne do konstrukcji odzieży na górną część ciała to: - głębokość pachy – SP, - wysokość łopatki – PC, - długość pleców – ST, - głębokość bioder – TB. Dodatek konstrukcyjny (luz odzieżowy) jest częścią składową odcinka konstrukcyjnego równą różnicy między długością odcinka konstrukcyjnego a wymiarem antropometrycznym. Wielkość dodatku konstrukcyjnego zależy od: - rodzaju i funkcji odzieży, - rodzaju materiału odzieżowego, - rodzaju i typu sylwetki, - aktualnie obowiązującej mody. Modelowanie odzieży – proces otrzymywania form modelowych na podstawie projektu plastycznego modelu odzieży. Proces ten polega na kształtowaniu linii konturowych i linii cięć form modelowych tak, aby otrzymane elementy odzieżowe składające się na całość wyrobu odzieżowego odpowiadały pod względem proporcji i kompozycji projektowi modelu. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Metody otrzymywania form odzieży Tworzenie formy odzieżowej, nadawanie jej określonego kształtu na podstawie projektu plastycznego nazywa się modelowaniem. Rodzaje modelowania form odzieży: 1. Modelowanie na płaszczyźnie a) za pomocą siatki konstrukcyjnej, b) za pomocą formy konstrukcyjnej. 2. Modelowanie przestrzenne. 1. Modelowanie na płaszczyźnie – to przeniesienie wymiarów za pomocą odcinków z trójwymiarowej bryły, jaką jest ciało ludzkie, na dwuwymiarową płaszczyznę, jaką jest siatka i formy odzieży. a) modelowanie za pomocą siatki konstrukcyjnej - to wyznaczenie śladów płaszczyzn antropometrycznych, na których odmierza się odcinki: długości, szerokości, wysokości i głębokości. Szczegółowe odcinki konstrukcyjne wyznaczają kształt formy. b) modelowanie za pomocą formy konstrukcyjnej to przekształcanie formy konstrukcyjnej (podstawowej) na formę modelową (fantazyjną). Metodę modelowania formy wykorzystuje się do: - przenoszenia zaszewek, - umiejscawiania cięć modelowych: karczków, draperii, fałd, zakładek, - modelowania odzieży: kloszowej, kimonowej, raglanowej, - modelowania form odzieży dla osób z wadami budowy lub postawy. 2. Modelowanie przestrzenne, zwane modelowaniem na bryle, to kształtowanie form przez upinanie, wycinanie materiału odzieżowego na manekinie lub figurze ludzkiej. Metoda modelowania przestrzennego jest najstarszym sposobem wykonywania form odzieży. Obecnie stosuje się ją wyłącznie w pracowniach ubiorów historycznych dla potrzeb filmu, teatru itp. Czasem metoda ta znajduje jeszcze zastosowanie w krawiectwie miarowym przy modelowaniu drobnych elementów odzieży, jak kołnierza, kieszeni.

4.1.2. Pytania sprawdzające

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. Co to jest forma odzieżowa, szablon odzieżowy? Jakie znasz rodzaje szablonów odzieżowych? Na czym polega ręczne stopniowanie szablonów? Na czym polega komputerowe stopniowanie szablonów? Jakie znasz rodzaje modelowania form? Jakie są różnice między modelowaniem na płaszczyźnie a modelowaniem przestrzennym? Co to jest dodatek konstrukcyjny i od czego zależy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

4.1.3.Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Określenie wartości dodatków konstrukcyjnych (dk) dla różnych asortymentów odzieży. Sposób wykonania ćwiczenia: 1) 2) 3) 4)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wylosować dwie ilustracje z asortymentem odzieży, dobrać do wybranych asortymentów wartości luzu odzieżowego, dobrać próbki tkanin do wybranych asortymentów odzieży, zaprezentować efekty swojej pracy.

− − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: ilustracje różnych asortymentów odzieży, karteczki z wartościami liczbowymi luzu odzieżowego, próbki tkanin, arkusze papieru formatu A3.

Ćwiczenie 2 Definiowanie podstawowych pojęć. Sposób wykonania ćwiczenia: 1) 2) 3) 4)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży, dobrać nazwy do treści definicji, nakleić nazwę przy odpowiedniej treści definicji, zaprezentować efekty swojej pracy.

-

Wyposażenie stanowiska pracy: samoprzylepne kartki z wydrukowanymi nazwami definicji, samoprzylepne kartki z treścią definicji, literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: 1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia? 2) rozpoznać rodzaje asortymentów odzieży? 3) dobrać próbki materiałów do rodzaju asortymentu odzieży? 4) dobrać wartości luzu odzieżowego do danego asortymentu uwzględniając wybrany materiał? 5) zaprezentować i uzasadnić efekty swojej pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Tak † † † †

Nie † † † †

†

†

4.2. Pomiary antropometryczne 4.2.1. Materiał nauczania Pomiary antropometryczne są to szczegółowe i dokładne pomiary wykonywane w celach naukowych na dużej liczbie osób z różnych środowisk, za pomocą przyrządów pomiarowych. Proces wykonywania pomiarów antropometrycznych poprzedza wyznaczenie płaszczyzn ciała, linii ciała oraz punktów pomiarowych na ciele. Płaszczyzny ciała, zwane też płaszczyznami antropometrycznymi, są to wyobrażalne płaszczyzny, które, dzieląc ciało człowieka na określone segmenty, wyznaczają równocześnie ślady w postaci linii. Na ciele człowieka można wyznaczyć trzy główne płaszczyzny antropometryczne (rys.6):

Rys. 6. Podstawowe płaszczyzny antropometryczne. Źródło: Bily-Czopowa M., Mierowska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP, Warszawa 1995

1) strzałkowa środkowa xy – przechodzi pionowo przez wyrostki kolczaste kręgosłupa oraz środek mostka, dzieląc ciało na część lewą i prawą, 2) czołowa vv – przechodzi pionowo przez oś podłużną ciała, prostopadle do płaszczyzny strzałkowej, dzieląc ciało na część przednią i tylną, 3) poprzeczna T – przechodzi poziomo w talii, prostopadle do płaszczyzny strzałkowej i czołowej dzieląc ciało na część górną i dolną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Wszystkie płaszczyzny poziome i pionowe, równoległe do płaszczyzn głównych, nazywamy płaszczyznami pochodnymi, które odpowiadają liniom ciała. Pochodnymi płaszczyzny poprzecznej T są następujące płaszczyzny: styczna do wierzchołka głowy – W, szyi – S, barku – R, pachy – P, klatki piersiowej – X, talii – T, bioder – B, uda – U, kolana – K, kostki stopy – H, płaszczyzny podstawy – Z, na której stoi osoba mierzona. Pochodnymi płaszczyzny czołowej vv są dwie płaszczyzny: pachowa tylna – c, przechodząca przez punkty wcięć pachowych tyłu i pachowa przednia – l, przechodząca przez punkty wcięć pachowych przodu. Linie ciała Płaszczyzny ciała pozostawiają na ciele ludzkim ślady w postaci linii, które oznacza się literami tych płaszczyzn (rys.7): - środkowa tylna y – przechodzi pionowo, w tyle wzdłuż kręgosłupa, przez wyrostki kolczyste, - środkowa przednia x – przechodzi pionowo przez środek mostka, - boczna v – przechodzi pionowo przez punkty najdalej bocznie położone na ciele, - pachowa przednia l – przechodzi pionowo przez wcięcie pachowe z przodu, - pachowa tylna c – przechodzi pionowo przez wcięcie pachowe w tyle, - wierzchołka głowy W – przechodzi poziomo przez wierzchołek głowy, - szyi S – przechodzi z przodu powyżej wcięcia szyjnego mostka, a z tyłu powyżej siódmego kręgu, - barków R – przechodzi poziomo, przez górne krawędzie główek kości ramieniowych, - pachy P – przechodzi poziomo pod pachami, - klatki piersiowej X – przechodzi poziomo przez brodawki piersiowe, - talii T – przechodzi poziomo, w największym przewężeniu tułowia, - bioder B – przechodzi poziomo, w miejscu największej wypukłości pośladków, - uda U – przechodzi poziomo, naokoło uda, na wysokości wcięcia pośladka, - kolana K – przechodzi poziomo, przez rzepkę, - kostki stopy H – przechodzi poziomo, przez największą wypukłość kostek przyśrodkowych, - podstawy – Z. Punkty pomiarowe, zwane też punktami antropometrycznymi, w większości odpowiadają punktom leżącym na układzie kostnym i mięśniowym ciała ludzkiego. Pozostałe zaś powstają w wyniku przecięcia się linii ciała i oznaczone są literami pochodzącymi od nazwy tych linii. Symbol punktu jest dwuczłonowy (Ty, Tv), przy czym duża litera pochodzi od symbolu poziomej linii ciała, a mała litera od symbolu pionowej linii ciała. W przypadku punktów położonych na osi ciała drugi człon przyjmuje symbol o (Uo), a w przypadku punktów położonych w układzie mięśniowym drugi człon przyjmuje symbol p (Xp, Tp), gdzie p oznacza przód.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Rys.7. Położenie linii ciała i punktów pomiarowych. Źródło: Bily-Czopowa M., Mierowska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP, Warszawa 1995.

Najczęściej stosowanymi przy pomiarach ciała ludzkiego są następujące punkty pomiarowe: - Wo – wierzchołkowy – leży na wierzchołku głowy, - Sy – karkowy – leży na wyrostku kolczystym siódmego kręgu szyjnego, - Sv – szyjny boczny – leży na najdalej bocznie położonym punkcie nasady szyi, - Rv – ramienny – leży na główce kości ramieniowej, - Pc – pachowy tylny – leży na wcięciu pachy z tyłu, - Pl – pachowy przedni – leży na wcięciu pachy z przodu, - Xp – brodawkowy – leży na brodawce piersiowej, - Xl – piersiowy boczny – leży na przecięciu linii klatki piersiowej z linią pachową przednią, - Xc – tylny boczny – leży na przecięciu linii klatki piersiowej z linią pachową tylną, - Ty – talii tylny – leży na przecięciu linii talii z linią środkową tylną, - Tv – talii boczny – leży najdalej bocznie na linii talii, - Tx – talii przedni – leży na przecięciu linii talii z linią środkową przednią, - Tp – talii podpiersiowy – jest rzutem punktu brodawkowego na linię talii, - Uo – krocza – leży w najwyższym miejscu krocza, - Ko – kolanowy przyśrodkowy – leży na linii kolana od strony przyśrodkowej, - Nv – rylcowy boczny – leży na najniższym brzegu kości promieniowej, od strony bocznej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Podstawowe pomiary antropometryczne i przyrządy do ich wykonania Pomiary antropometryczne dzielimy na następujące grupy: - obwody – są to pomiary dokonywane wzdłuż linii przylegających dookoła mierzonych części ciała, - łuki – są to pomiary dokonywane w dowolnym kierunku szerokości lub długości, po liniach krzywych, - szerokości – są to odległości między krańcowymi punktami mierzonych części ciała w kierunku poziomym, - długości – są to odległości między krańcowymi punktami mierzonych części ciała w kierunku pionowym, - wysokości – są to odległości mierzone równolegle do podłużnej osi ciała, od punktów dolnych do górnych, - głębokości – są to odległości mierzone równolegle do podłużnej osi ciała od punktu górnego do dolnego. W wyniku pomiarów uzyskuje się wymiary, które są oznaczone symbolami punktów pomiarowych (łuk długości pleców – SyTy), z wyjątkiem obwodów, których symbol powstaje najczęściej z pierwszych liter tworzących nazwę wymiaru, (obwód szyi – os). Wielkość uzyskanych wymiarów zapisuje się w centymetrach. Do wykonywania pomiarów antropometrycznych służą następujące przyrządy pomiarowe: 1. Tablica pomiarowa – do mierzenia wysokości i szerokości, o bardzo prostej konstrukcji, czyli prostokąt o wymiarach: 200x70, wykreślony na trwałym materiale, z podziałką centymetrową, na której odległości 5-centymetrowe wykreślono grubszymi liniami i oznaczono cyframi: 5,10,15. 2. Dwa kątowniki (trójkąty) do odczytywania na tablicy pomiarowej wszystkich wysokości i szerokości mierzonych w liniach prostych, o wymiarach 50 i 10 cm, oznaczone skalą centymetrową. 3. Taśma centymetrowa do dokonywania pomiarów przylegających do ciała (obwodów, łuków, długości i szerokości). 4. Cyrkiel kabłąkowy do mierzenia szerokości i długości w liniach prostych. Podstawowe wymiary antropometryczne stosowane w konstrukcji odzieży na górną cześć ciała: ZWo - wzrost, os - obwód szyi, opx - obwód klatki piersiowej, ot - obwód talii, obt - obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, - łuk długości pleców, SyTy XcXc - łuk szerokości tyłu, PcPl - szerokość pachy, XlXl - łuk szerokości przodu przez piersi, SySvXp - łuk długości przodu do piersi, SySvXpTp - łuk długości przodu przez piersi. RvNv - łuk długości kończyny górnej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Podstawowe wymiary antropometryczne stosowane w konstrukcji odzieży na dolną cześć ciała: ZWo - wzrost, ot - obwód talii, obt - obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, ZTv - wysokość talii, ZUo - wysokość krocza, ZKo - wysokość kolana, ou - obwód uda. Ilość i rodzaj wymiarów uzależniona jest od tego, jaką formę odzieży chcemy otrzymać. Tabele wymiarów kobiet, dziewcząt, mężczyzn i chłopców Tabela wymiarów ciała jest to tabelaryczny zestaw szczegółowych wymiarów, charakteryzujących w dostatecznym stopniu fizyczną budowę człowieka, z podziałem na grupy wiekowe i typy figur. Tabele wymiarów ciała zawierają również stopnie, tj. przyrosty danego wymiaru, w zależności od wymiaru wzrostu i wymiaru obwodu klatki piersiowej, albo od obu wymiarów jednocześnie. Tabele wymiarów służą do konstrukcji odzieży, stopniowania szablonów oraz do opracowywania dokumentacji technicznej wyrobu odzieżowego. U osób dorosłych – kobiet i mężczyzn stosowany jest podział na grupy typologiczne, które oznaczone są literami alfabetu: A, B, C, D. U kobiet typ budowy wyznacza różnica między wymiarami obwodu bioder i klatki piersiowej: •

typ figury A, o różnicy 4 cm, oznacza figurę o małym obwodzie bioder w stosunku do obwodu klatki piersiowej;

•

typ figury B, o różnicy 8 cm, oznacza figurę o średnim obwodzie bioder w stosunku do obwodu klatki piersiowej;

•

typ figury C, o różnicy 12 cm, oznacza figurę o dużym obwodzie bioder w stosunku do obwodu klatki piersiowej;

•

typ figury D, o różnicy 16 cm, oznacza figurę o bardzo dużym obwodzie bioder w stosunku do klatki piersiowej. U mężczyzn typy figur: A, B, C i D, charakteryzują się stałą różnicą między wymiarami obwodów klatki piersiowej i pasa:

•

typ figury A, o różnicy 14 cm, oznacza figurę o małym obwodzie pasa w stosunku do obwodu klatki piersiowej,

•

typ figury B, o różnicy 10 cm, oznacza figurę o średnim obwodzie pasa w stosunku do obwodu klatki piersiowej,

•

typ figury C, o różnicy 6 cm, oznacza figurę o dużym obwodzie pasa w stosunku do obwodu klatki piersiowej,

•

typ figury D, o różnicy 2 cm, oznacza figurę o bardzo dużym obwodzie pasa w stosunku do obwodu klatki piersiowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Podział na grupy w zależności od płci rozpoczyna się od wieku szkolnego. Wymiary młodzieży – dziewcząt i chłopców podzielone są na trzy grupy wiekowe II, III i IV, które charakteryzują się przedziałem wieku: II grupa – wiek 6–11 lat, III grupa – wiek 11–15 lat, IV grupa – wiek 15–18 lat. Każda tabela podaje wymiary reprezentantów, tj. osobników o budowie ciała charakteryzującej się proporcjami odpowiadającymi określonej grupie typologicznej. Tabela 1. Wyciąg z tabeli wymiarów kobiet – typ A. Lp.

Nazwa wymiaru

Symbol

Wymiary w cm 152

158

Stopnie

164

170

ZWo

opx

6,0

-

1.

Wzrost

ZWo

2.

Obwód klatki piersiowej

opx

84,0

88,0

84,0

88,0

84,0

88,0

92,0

88,0

92,0

96,0

-

4,0

3.

Obwód bioder

obt

88,0

92,0

88,0

92,0

88,0

92,0

96,0

92,0

96,0

100,0

-

4,0

4.

Obwód pasa

ot

64,0

68,0

64,0

68,0

64,0

68,0

72,0

68,0

72,0

76,0

-

4,0

5.

Obwód szyi

os

32,0

33,0

32,0

33,0

32,0

33,0

34,0

33,0

34,0

35,0

-

1,0

6.

Łuk szerokości tyłu na wysokości piersi

XcXc

31,0

32,0

31,0

32,0

31,0

32,0

33,0

32,0

33,0

34,0

-

1,0

7.

Szerokość pachy

PcPl

9,5

10,0

9,5

10,0

9,5

10,0

10,5

10,0

10,5

11,0

-

0,5

8.

Łuk szerokości przodu przez piersi

XlXl

34,0

36,0

34,0

36,0

34,0

36,0

38,0

36,0

38,0

40,0

-

2,0

9.

Łuk długości przodu do piersi

SySvXp

31,0

32,1

31,4

32,5

31,8

32,9

34,0

33,3

34,4

35,5

0,4

1,1

10.

Łuk długości przodu przez piersi

SySvXpTp

46,3

47,0

47,7

48,4

49,1

49,8

50,5

51,2

51,9

52,6

1,4

0,7

11.

Łuk długości pleców

SyTy

36,0

36,0

37,5

37,5

39,0

39,0

39,0

40,5

40,5

40,5

1,5

-

12.

Łuk długości kończyny górnej

RvNv

52,0

52,0

54,0

54,0

56,0

56,0

56,0

58,0

58,0

58,0

2,0

-

13.

Wysokość talii

ZTv

95,5

95,5

99,5

99,5

103,5

103,5

103,5

107,5

107,5

107,5

4,0

-

14.

Wysokość krocza

ZUo

71,0

70,5

74,5

74,0

78,0

77,5

77,5

81,0

80,5

80,0

3,5

-0,5

15.

Wysokość kolana

ZKo

42,0

42,0

44,0

44,0

46,0

46,0

46,0

48,0

48,0

48,0

2,0

-

Źródło: Bily-Czopowa M., Mierowska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży damskiej lekkiej. WSiP Warszawa 1995

Pomiary krawieckie Przy wykonywaniu pomiarów krawieckich posługujemy się następującymi przyrządami: •

taśma centymetrowa,

•

ekierka,

•

linijka długości 50 cm. Pomiary krawieckie są wykonywane w ten sam sposób jak pomiary antropometryczne, lecz z mniejszą dokładnością. Pomiarów dokonuje się na osobach płci żeńskiej ubranych w bluzki lub sukienki, a na osobach płci męskiej ubranych w koszulę i bez obuwia. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Przed przystąpieniem do pomiarów osobę mierzoną należy przewiązać w talii tasiemką ułożoną poziomo. Taśma centymetrowa służy do pomiarów: •

obwodów: klatki piersiowej przez piersi – opx, pasa – ot, bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha – obt, szyi – os, uda – ou (jako pomiar kontrolny);

•

łuków: długości pleców – SyTy, długości kończyny górnej RvNv, długości przodu do piersi SvSvXp, długości przodu przez piersi – SySvXpTp. Pomiarów szerokości pachowych: XcXc, PcPl, XlXl nie wykonuje się w krawiectwie miarowym ze względu na trudności związane z dokładnością wykonywania tych pomiarów. Do obliczenia tych szerokości służą wzory. Przy wykonywaniu pomiarów obwodów i łuków taśma centymetrowa powinna ściśle przylegać do figury. Ekierka i taśma centymetrowa służą do pomiarów: •

wzrostu – ZWo – pomiar ten wykonujemy ustawiając osobę mierzoną tyłem do ściany; do punktu wierzchołkowego przykładamy pionowo ekierkę, opierając ją prostopadle o ścianę;

•

wysokości talii – ZTv – pomiar ten wykonujemy ustawiając osobę mierzoną tyłem do ściany; do przewężenia tułowia w talii przykładamy poziomo ekierkę, opierając ją prostopadle o ścianę. Linijka i taśma centymetrowa służą do pomiaru:

•

wysokości krocza ZUo – pomiar ten wykonujemy na osobach płci żeńskiej ubranych w rajstopy lub spodnie, a na osobach płci męskiej ubranych w spodnie; wynik pomiaru odczytujemy za pomocą taśmy centymetrowej mierząc od górnej krawędzi linijki umieszczonej w kroczu równolegle do podstawy. Pomiaru wysokości kolana – ZKo – nie wykonuje się w krawiectwie miarowym.

4.2.2. Pytania sprawdzające

1. 2. 3. 4. 5.

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. Jak nazywają się płaszczyzny ciała umownie wyznaczone na ciele ludzkim? Podaj nazwy linii ciała. Co to są punkty pomiarowe? Podaj przykłady. Wymień podstawowe wymiary ciała. Jakich przyrządów używa się do wykonywania pomiarów antropometrycznych i krawieckich?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wykonaj podstawowe i kontrolne pomiary krawieckie na sylwetce. Porównaj wyniki pomiarów krawieckich z tabelami pomiarów antropometrycznych.

1) 2) 3) 4) 5)

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: zapoznać się z symboliką i sposobem wykonywania pomiarów krawieckich, zapoznać się z symboliką i sposobem wykonywania pomiarów antropometrycznych, dokonać pomiarów podstawowych i kontrolnych na sylwetce i zapisać je zgodnie z symboliką, porównać wyniki przeprowadzonych pomiarów krawieckich z tabelami pomiarów antropometrycznych; wskazać podobieństwa i różnice, zaprezentować sposób przeprowadzenia wybranych pomiarów krawieckich na sylwetce. Wyposażenie stanowiska pracy:

−

osoba na której uczeń dokona pomiarów,

−

taśma centymetrowa,

−

zestaw karteczek samoprzylepnych z symbolami punktów antropometrycznych,

−

tabele pomiarów antropometrycznych,

−

kartka, długopis.

Ćwiczenie 2 Nazwij oznaczone na sylwetce punkty antropometryczne.

1) 2) 3) 4)

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wyszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące antropometrycznych, nazwać oznaczone na sylwetkach punkty, wyjaśnić sposób tworzenia symboli punktów pomiarowych, przedstawić wyniki swojej pracy.

położenia

Wyposażenie stanowiska pracy: −

literatura zgodna z punktem 6 poradnika,

−

karty z ilustracjami sylwetki z oznaczonymi punktami antropometrycznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

punktów

Rys. 8. Przykładowa karta – sylwetka z oznaczonymi punktami antropometrycznymi Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: 1) dobrać przybory i narzędzia do wykonania pomiarów krawieckich? 2) wskazać i nazwać charakterystyczne punkty antropometryczne? 3) dokonać podstawowych pomiarów krawieckich? 4) omówić sposób przeprowadzania pomiarów? 5) nazwać linie ciała? 6) nazwać punkty pomiarowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Tak

Nie

… … … … … …

… … … … … …

4.3. Zasady obliczania odcinków konstrukcyjnych w standardowych wyrobach odzieżowych. Konstrukcja i modelowanie podstawowych wyrobów odzieżowych. 4.3.1. Materiał nauczania SPÓDNICA PODSTAWOWA

Rys. 9. Spódnica damska podstawowa Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Opis modelu. Spódnica damska podstawowa dopasowana do obwodu talii zaszewkami składa się z dwóch części: przodu i tyłu. W lewym szwie bocznym umieszczony jest zamek błyskawiczny. Góra wykończona paskiem o szerokości 3,0 – 3,5 cm zapinanym na jeden guzik. Linia dołu (dół spódnicy) obrzucona na overlocku i podłożona maszynowo ściegiem krytym. Do narysowania konstrukcji spódnicy należy zdjąć wymiary lub wykorzystać pomiary zamieszczone w tabeli wymiarów kobiet. Wymiary: ZWo - 164,0 wzrost, ot – 72,0 obwód talii, obt – 96,0 obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, TD – 50,0 długość spódnicy zgodnie z modą lub życzeniem klientki. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Obliczenia szerokości zaszewek w talii „t” ½ obt = 48,0 - ½ ot = 36,0 Różnica 12, 0 : 2

=

6,0 : 3

6,0 szerokość zaszewki bocznej

1/3 szerokości zaszewki przodu =

Kontrola obliczenia szerokości zaszewek: Zaszewka boku - 6,0 Zaszewka przodu - 2,0 Zaszewka tyłu - 4,0 12,0

2,0

2/3 szerokości zaszewki tyłu =

4,0

Tabela 2. Opis wykonania spódnicy Symbol

Nazwa odcinka

Sposób wyliczenia lub wykonania

Podstawianie wymiarów

Wynik

TB

Głębokość bioder

1/10 ZWo + 4,0

16,4 + 4,0

20,4

TD

Długość spódnicy

Zgodnie z modą

-

50,0

BB1

Połowa szerokości przodu i tyłu spódnicy

½ obt + 1,0

48,0 + 1,0

49,0

BB2

Połowa szerokości tyłu

½ BB1

49,0 : 2

24,5

T2T3

Podwyższenie linii talii na boku

Linia równoległa do linii talii

Miara stała

1,0

½ szerokości = bok tyłu

6,0 : 2

3,0

T3T5

Szerokość zaszewki boku wg wyliczenia

½ szerokości = bok przodu

TT6

Środek zaszewki w tyle

½ TT4

Zmierzyć i obliczyć

-

T1T7

Środek zaszewki w przodzie

½ T1T5 + 2,0

Zmierzyć i obliczyć

-

Od T6

Szerokość zaszewki tyłu wg wyliczenia

W obie strony po ½ szerokości zaszewki

4,0 : 2

Po 2,0

Od T7

Szerokość zaszewki przodu wg wyliczenia

W obie strony po ½ szerokości zaszewki

2,0 : 2

Po 1,0

T6B3

Długość zaszewki w tyle

miara przeciętna

-

14,0

¾ z 20,4 – 1,0

14,3

-

9,0

½ z 20,4 – 1,0

9,2

T3T4 =

lub ¾ odcinka TB – 1,0 T7B4

Długość zaszewki w przodzie

3,0

miara przeciętna lub ½ odcinka TB – 1,0

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Rys. 10. Konstrukcja spódnicy podstawowej Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

BLUZKA DAMSKA W ćwiczeniach do standardu konstrukcji odzieży damskiej wykorzystane zostały wymiary reprezentantki - typ B. Wymiary: ZWo– 164,0 wzrost, opx – 96,0 obwód klatki piersiowej, obt – 104,0 obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, ot – 78,0 obwód pasa (talii), os – 35,0 obwód szyi, XcXc- 34,0 łuk szerokości tyłu na wysokości piersi, PcPl- 11,0 szerokość pachy, XlXl – 40,0 łuk szerokości przodu przez piersi, SySvXp – 35,1 łuk długości przodu do piersi, SySvXpTp – 51,2 łuk długości przodu przez piersi, SyTy – 39,0 łuk długości pleców, RvNv – 56,0 łuk długości kończyny górnej. Podział połowy obwodu klatki piersiowej a) na podstawie wymiarów: połowa szerokości tyłu =1/2 XcXc = 17,0 szerokość pachy =PcPl = 11,0 połowa szerokości przodu =1/2 XlXl = 20,0 połowa obwodu klatki piersiowej =1/2 opx = 48,0 b) na podstawie funkcji opx: „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

połowa szerokości tyłu szerokość pachy połowa szerokości przodu połowa obwodu klatki piersiowej

= 1/8 opx +5,0= 17,0 =1/8 opx – 1,0 = 11,0 = ¼ opx – 4,0 = 20,0 =1/2 opx + 0 = 48,0

Tabela 3. Podział dodatków konstrukcyjnych na linii pachy Szerokość na opx

Suknia, bluzka

Żakiet

Płaszcz

1,0÷1,5

1,5

2,0

Szerokość pachy

2,5

3,0

3,5

Połowa szerokości przodu

1,0

1,5

2,0

½ opx

4,5

6,0

7,5

Połowa szerokości tyłu

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994 Tabela 4. Wielkości dodatków konstrukcyjnych dla standardu konstrukcji typy figur A,B,C i D Odcinek konstrukcyjny

Dodatki konstrukcyjne (dk)

Symbol

Wzór

Bluzka - suknia

Żakiet

Płaszcz

1

2

3

4

5

0

0,5

1,0

Konstrukcja tyłu i przodu SP

1/15 ZWo+ 1/10 opx +0,5

SC

½ SP

ST

SyTy + dk

TB

1/10 ZWo+3

SD

długość wyrobu odzieżowego

TT1

2,0

1,5

2,0

2,0

BB1

2,0

-

2,0

2,0

P1P2

½ XcXc + dk

1,5

1,5

2,0

P2P3

PcPl + dk

2,0

3,0

3,5

P3P4

½ XlXl + dk

1,0

1,5

2,0

P1P4

½ opx + dk

4,5

6,0

7,5

P4P5

1/10 opx + dk

0,5

0,5 – 1,0

1,0

T5P6

SySvXpTp - SySvXp

SS2

(1/5 os – 0,2) + dk

0

0,3

0,5

S2S3

2,0

S1R

1,0

*

P3R1

P2R- 2,0

RR2

Dk dla opx 92

1,1

1,4

1,6

96

1,0

1,3

1,5

100

0,9

1,2

1,4

R3S4

S3R2 – 0,7

P6S4

[SySvXp – (SS2+0,5)] + dk

0

1,0

1,8

S4S5

SS2 + dk

0,3

0,3

0,3

S5S6

S4S5 +1,0

R1R3 *

1/20 opx

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

P2P9 P9P11

dk *

1,0

1,5

2,0

0

0,5

0,5

1,0

1,5

2,0

4,0

4,5

5,0

¼ P9R + 0,5

P11P12

0,5

P10P13

P9P11 – 2,0

T4D2

T1D1 + dk Konstrukcja rękawa

R4P10* R4N

½(P9R2+ P10R3) – 1/20(P9R2+ P10R3)- 2,0 RvNv + dk

NN1

2,0 *

P10T6

1/2P10N – 2,0

P10P14

P10P13 – 0,5

R4R5

P2P3 + dk

R5R6

¼ R4P10

T7T8

1,0

*

NN2

T7T8 – 3,5

R4R7

½ R4R5 + 1,0

R4R8

½ R4R7

*

P14R9

½ P14R8*

P10P15

½ R4R5 + 0,5

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994. * oznacza, że należy zmierzyć na konstrukcji i obliczyć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Rys. 11. Bluzka damska Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994

Opis modelu. Bluzka podstawowa zapinana jednorzędowo na 4 guziki. Zaszewka piersiowa przeniesiona na linię boku. Podkrój szyi wykończony kołnierzem wykładanym. Rękaw długi wykończony mankietem zapinanym na guzik. Dół bluzki wykończony obrębem. STANDARD KONSTRUKCJI BLUZKI Etap I – rysunek siatki konstrukcyjnej Etap II – modelowanie formy tyłu i przodu Siatkę konstrukcyjną bluzki wykonuje się w oparciu o tabelę 4 – „Wielkości dodatków konstrukcyjnych dla standardu konstrukcji”, według obliczeń na podstawie kolumny 2 i 3. Modelowanie form tyłu i przodu wykonuje się według oddzielnego opisu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Tabela 5. Obliczanie długości odcinków do narysowania siatki konstrukcyjnej bluzki.

Etap I Symbol

Nazwa odcinka

Sposób wyliczenia, podstawienie wymiarów lub sposób wykonania

Wynik

SP

głębokość pachy

1/15 ZWo+ 1/10opx+0,5= ......................

.............

SC

wysokość łopatki

½ SP = .....................................................

.............

ST

długość pleców

SyTy+ dk = ...............................................

.............

TB

głębokość bioder

1/10 ZWo+3,0 = ......................................

.............

SD

długość wyrobu odzieżowego

(dowolna) do linii bioder

.............

TT1

wcięcie lędźwiowe na linii talii

miara przeciętna

.............

BB1

wcięcie lędźwiowe na linii bioder

miara przeciętna

.............

P 1P 2

połowa szerokości tyłu

½ XcXc+dk= ............................................

.............

P 2P 3

szerokość pachy

PcPl + dk =................................................

.............

P 3P 4

połowa szerokości przodu

½ XlXl + dk=............................................

.............

P 1P 4

połowa obwodu klatki piersiowej

½ opx + dk =...........................................

.............

P 4P 5

połowa szerokości międzypiersiowej

1/10 opx + dk = ......................................

.............

T5P6

wysokość środka piersi

SySxXpTp – SySvXp = ...............................

.............

SS2

szerokość podkroju szyi tyłu

(1/5 os – 0,2) + dk = ................................

.............

S 2S 3

szerokość podkroju szyi tyłu

miara przeciętna

.............

S1R

obniżenie barku tyłu

miara przeciętna

.............

wysokość barku przodu

P2R – 2,0 = ..............................................

.............

*

P3R1

Z punktu widzenia P3 zakreślić łuk o promieniu równym odcinkowi P3R1 RR2

dk dla opx – 96,0

Przedłużenie linii barku S3R

.............

R2 = punkt barkowy tyłu S3R2 = długość szwu barkowego tyłu R1R3

wyznaczenie punktu barkowego przodu

1/20 opx = ...............................................

.............

R3S4*

długość szwu barkowego przodu

S3R2 – 0,7 = ............................................

.............

Od długości szwu barkowego tyłu odjąć 0,7; gdzie 0,7 cm to wielkość wdania w szwie barkowym. Z punktu R3 zakreślić łuk o promieniu równym odcinkowi R3S4 P 6S 4

długość przodu do środka piersi

Wyznaczenie punktu szczytu barkowego: [SySvXp – ( SS2 + 0,5)] + dk = ...................................................................... Z punktu P6 zakreślić łuk o promieniu równym odcinkowi P6S4 do przecięcia się z łukiem zakreślonym z punktu R3 –otrzymujemy punkt S4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

.............

S 4S 5

szerokość podkroju szyi przodu

SS2 +dk = ....................................................

.............

Z punktu S4 zakreślić łuk o promieniu równym odcinkowi S4S5. Z punktu P6 zakreślić łuk o promieniu równym odcinkowi P6P7. Szczyty łuków połączyć linią prostą. Utworzyć kąt prosty z punktami S4 i P6 – otrzymamy punkty S5 i P8. P7P8=szerokośc zaszewki piersiowej. S 5S 6

głębokość podkroju szyi

S4S5 + 1,0 = .................................................

.............

pogłębienie pachy

dk

.............

wyznaczenie punktu

¼ P9R + 0,5 = ..............................................

.............

P11P12

montażowego tyłu z rękawem

miara stała

P10P13

wyznaczenie punktu montażowego przodu z rękawem

P9P11 - 2,0 = ..................................................

.............

T4D2

wydłużenie przodu

nie dotyczy bluzki i sukni

.............

P 2P 9 P9P11

*

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Etap II Modelowanie form tyłu i przodu na siatce konstrukcyjnej bluzki damskiej. P10P16 – linia boczna tyłu i przodu = 1/2 P9P10 – 1,0 = ................................................................. T1T10 – linia środka zaszewki tyłu = 1/3 P1P2 + 2,0 = .................................................................. Obliczanie wielkości „b” – przypadającej na wielkości poszerzeń form tyłu i przodu na linii bioder: b = B1B4 – (1/2 obt + 3,0) = ......................................................................................... - gdzie: 3,0 cm – wielkość dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu bioder. Rozmieszczenie wielkości „b”: B5B6 = B5B7 = 1/2b 1/2b = ........................ Modelowanie zaszewki piersiowej. Zamknąć zaszewkę konstrukcyjną biorąc za punkt obrotu środek piersi (punkt P6). Zaszewka konstrukcyjna może być przeniesiona w dowolne miejsce z wyjątkiem linii środka przodu. Modelowanie zaszewek dopasowujących na linii talii: Tył = 14,0 z punktu T10 – długość zaszewki w górę długość zaszewki w dół = 14,0 przy T10 – głębokość zaszewki obustronnie = 2,5 Przód od P6 w dół odległość do zaszewki = 3,0 od T5 w dół długość zaszewki = 14,0 przy T5 głębokość zaszewki obustronnie = 3,0 Bok podwyższyć linię talii = 1,0 od T9 dopasować przód i tył = 1,0 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Rys.12. Etap I – siatka konstrukcyjna bluzki Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Rys.13. Etap II – modelowanie formy tyłu i przodu bluzki Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

STANDARD KONSTRUKCJ RĘKAWA JEDNOCZĘŚCIOWEGO ZE SZWEM WEWNĘTRZNYM Etap I – rysunek siatki konstrukcyjnej Etap II – modelowanie formy rękawa Siatkę konstrukcyjną rękawa wykonuje się w oparciu o tabelę 4 – „Wielkości dodatków konstrukcyjnych dla standardu konstrukcji” według obliczeń na podstawie kolumny 2 i 3. Modelowanie formy rękawa wykonuje się według oddzielnego opisu. Tabela 6. Etap I. Obliczanie odcinków do narysowania siatki konstrukcyjnej rękawa Symbol R4P10

Nazwa odcinka konstrukcyjnego wysokość główki rękawa

Sposób wyliczenia, podstawienie wymiarów lub sposób wykonania ½ (P9R2 + P10R3) – 1/20 (P9R2 + P10R3) – 2,0 = ............................................................

Wynik w cm .............

Odcinki P9R2 i P10R3 są odmierzone z bluzki damskiej po liniach prostych. R4N

długość rękawa

RvNv + dk = ................................................

.............

przedłużenie rękawa

miara stała

.............

P10T6

wysokość łokcia

½ P10N – 2,0 = .............................................

.............

P10P14

wyznaczenie punktu montażowego

P10P13 – 0,5 = ..............................................

.............

NN1 *

Odcinek P10P13 odmierzyć z konstrukcji bluzki damskiej. Punkt P14 jest punktem montażowym rękawa z punktem P13 przodu bluzki. R4R5

szerokość wierzchu rękawa

P2P3 + dk = ...................................................

.............

odcinek P2P3 odmierzyć z bluzki. R5R6

punkt pomocniczy do narysowania główki rękawa

¼ R4P10 = .....................................................

.............

T7T8

zwężenie rękawa na linii łokcia

miara stała

.............

NN2

szerokość rękawa na linii dołu

T6T8 – 3,5 = ..................................................

.............

R4R7

wyznaczenie punktu szczytu główki

½ R4R5 +1,0 .................................................

.............

R4R8

*

odcinek pomocniczy

½ R4R7 = ......................................................

.............

P14R9

*

odcinek pomocniczy

½ P14R8 = .....................................................

.............

P10P15

odcinek pomocniczy

½ R4R5 + 0,5 = .............................................

.............

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

- od R6 odmierzyć w kierunku do R7 – 0,7 cm, otrzymany punkt połączyć linią prostą z P15, - wykreślić główkę i podkrój rękawa. Etap II Modelowanie form rękawa oraz wyznaczenie punktów montażowych z bluzką. P14 P’12=P13P12 zmierzyć po linii podkroju pachy i przenieść na linię podkroju rękawa; P’12P17 = 0,5 wielkość wdania na podkroju rękawa; „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Punkt P17 jest punktem montażowym rękawa z punktem P12 pachy tyłu; P14R10= P13R3; P17R11= P12R2. Obydwa odcinki odmierzyć po liniach pachy przodu i tyłu i przenieść na linię główki rękawa. Powstały odcinek R10R11 jest wielkością wdania rękawa na linii główki. P14R10= P13R3; R10 R12 =1/2 R10R11. Punkt R12 jest punktem montażowym rękawa ze szwem barkowym; P14 P’16=P13P16 +0,2 - gdzie: 0,2 cm = wielkość wdania. Odcinek P13P16 odmierzyć po linii podkroju pachy i po dodaniu wielkości wdania przenieść na linię podkroju rękawa. Punkt P’16 wyznacza położenie linii szwu wewnętrznego. Konstrukcja przedstawia rękaw „zamknięty”. Aby go rozłożyć wykonaj następujące czynności: - odbij na bibułce spodnią stronę rękawa, oznacz linię łokcia i pionową od P’16, - wytnij spodnią część rękawa, przetnij linię pionową od P’16, - odwróć otrzymane części tak aby przyklejone wzdłuż linii przerywanych wyznaczały linię konturową rękawa „otwartego”.

Rys. 14.

Rys. 15.

Etap I.Siatka konstrukcyjna rękawa

Etap II. Modelowanie formy rękawa

Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Modelowanie form kołnierza do bluzki – patrz moduł „Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem plastycznym” 311[34].Z2.05 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KAMIZELKA DAMSKA

Rys. 16 Kamizelka damska Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Opis modelu. Kamizelka damska zapinana jednorzędowo na 4 guziki. Dopasowana zaszewkami pionowymi i piersiowymi przeniesionymi do linii boku. Można ją nosić ze spódnicą lub spodniami. Formy kamizelki otrzymuje się w wyniku modelowania wtórnego przy wykorzystaniu form bluzki dopasowanej. Modelowanie kamizelki damskiej: 1. Przygotuj formę przodu i tyłu bluzki damskiej dopasowanej, a następnie: - w przodzie, przenieś zaszewkę konstrukcyjną na linię boku lub w inne miejsce, - w tyle, zmodeluj zaszewkę barkową. 2. Przyklej przekształcone formy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Rys. 17. Modelowanie kamizelki damskiej Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

3. Przesuń linię szwu ramieniowego do przodu o 1,0 cm w następujący sposób: - podnieś równolegle linię ramienia w tyle o 1,0 cm, - obniż równolegle linię ramienia w przodzie o 1,0 cm. 4. Skróć szew ramieniowy: - od podkroju szyi w przodzie i w tyle o 1,0 cm, - od podkroju pachy w przodzie i w tyle o 1,0–2,0 cm, 5. Obniż podkrój pachy na boku, w przodzie i w tyle o 2,0cm. 6. Oznacz głębokość i kształt dekoltu – dowolnie. 7. Oznacz długość i linię modelową dołu – dowolnie. 8. Dodaj na zapięcie 2,0-2,5 cm. 9. Wyznacz dziurki do guzików. 10. Skróć zaszewki: gorsową – 3,0 cm, barkową 2,0 cm. 11. Oznacz kontury przodu i tyłu kamizelki. Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

SPODNIE DAMSKIE

Rys. 18. Spodnie damskie Źródło: Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. SOP, Toruń 1994.

Opis modelu Spodnie damskie podstawowe, długie z zaprasowaną linią kantu. Dopasowane do obwodu talii zaszewkami w przodzie i w tyle. Zapinane na linii środka przodu na zamek błyskawiczny. Góra spodni wykończona paskiem (o szer. 3÷3,5 cm) zapinanym na 1 guzik. Dół spodni obrzucony na overlocku, podwinięty i podłożony ściegiem krytym. Wymiary: ZWo - 164,0 wzrost, ot - 78,0 obwód talii, obt - 104,0 obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, ZTv - 103,5 wysokość talii, ZUo - 76,0 wysokość krocza, ZKo - 46,0 wysokość kolana, ou - 57,0 obwód uda, szerokość nogawki na linii kolana – 22 cm szerokość nogawki na linii dołu – 25 cm. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Podział połowy obwodu bioder: Szerokość przedniej części nogawki = ¼ obt + 0 Szerokość tylnej części nogawki = ¼ obt + 1,0 Połowa obwodu bioder = ½ obt + 1,0 Wielkość dodatku konstrukcyjnego (luzu odzieżowego) w połowie obwodu bioder wynosi 1,0 cm. Konstrukcja przedniej części nogawki ( rys.19) Z prawej strony arkusza prowadzimy prostą pionową – jest to linia boczna; na niej wyznaczamy punkt T. TD = ZTv Wysokość talii. Z punktu D wystawiamy prostopadłą – jest to linia dołu. TU = ZTv – ZUo Głębokość krocza. Z punktu U wystawiamy prostopadłą – jest to linia krocza. DK = ZKo Wysokość kolana. Z punktu K wystawiamy prostopadłą – jest to linia kolana. Położenie wysokości kolana można wyznaczyć za pomocą wzoru: DK = ½ UD + 8,0. TT1 = 3,0 Szerokość paska. Z punktu T1 wystawiamy prostopadłą – jest to linia talii. BB1 = ¼ obt Szerokość przedniej części nogawki na linii bioder. Przez punkt B1 prowadzimy prostopadłą – jest to linia środkowa przednia. B1B2 = 1/20 obt + 1,0 Szerokość podkroju krocza przedniej części nogawki. BB3 = ½ BB2 Punkt B3 wyznacza środek przedniej części nogawki. Przez punkt B3 prowadzimy prostopadłą – jest to linia zaprasowania nogawki. B1B4 = 0,5 Poszerzenie nogawki na linii bioder. T2T4 = 1,0 Wielkość wcięcia na linii talii. Punkt T4 łączymy prostą z punktem B4 – jest to linia środka przodu. T1T5 = 1/10 (obt – ot) Wielkość wcięcia bocznego przedniej części nogawki. Powstały odcinek T4T5 jest szerokością przedniej części nogawki na linii talii. D1D2 = D1D3 = ½ szerokości nogawki – 1,0 K1K2 = K1K3 = D1D2 ±a gdzie: a – wielkość zależna od linii nogawki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Rys. 19. Konstrukcja przedniej części nogawki Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Konstrukcja tylnej części nogawki (rys. 20) Konstrukcję tylnej części nogawki wykreślamy na siatce konstrukcyjnej przedniej części nogawki. B3B5 = 1,5 Punkt B5 wyznacza środek tylnej części nogawki. B5B6 = 1/16 obt „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

UU2

= 1/20 obt – 1,0 Z punktu B6 wystawiamy prostopadłą do prostej U2B6 – jest to linia środka tyłu. B6B7 = ¼ obt + 1,0 Szerokość tylnej części nogawki na linii bioder. B5B8 = B5B7 Powstały odcinek B6B8 jest szerokością podkroju krocza tylnej części nogawki. D2D4 = D3D5 = 2,0 K2K4 = K3K5 = 2,0 Poszerzenie tylnej części nogawki od linii kolana do linii dołu. K1K6 = 1/8 obt + 4,0 Z punktu K6 prowadzimy prostą przez punkt B7, która powoduje zmniejszenie wielkości wcięcia bocznego. T6T7 = T1T5 Wielkość wcięcia bocznego tylnej części nogawki. Z punktu T7 prowadzimy prostopadłą na linię środka tyłu. Powstały odcinek T7T8 jest szerokością tylnej części nogawki na linii talii. K5U3 = K3U1 Wyrównanie długości linii wewnętrznych od linii kolana. T7T9 = ½ T7T8 Linia środka zaszewki. Obliczanie wielkości t przypadającej na szerokość zaszewek: t = (T4T5+T7T8)-(1/2 ot +1,5) gdzie: 1,5 cm – dodatek składający się z 0,5 cm – dodatek przeznaczony na wyrównanie linii podkroju talii, która ulega skróceniu przy jej modelowaniu; 0,5 cm – dodatek przeznaczony na luz w obwodzie pasa; 0,5 – dodatek technologiczny przeznaczony na skurcz występujący przy wszywaniu paska. Rozmieszczenie tej wielkości: −

od punktu T3 odmierzamy obustronnie 2,0 cm,

−

od punktu T9 odmierzamy obustronnie wielkość (t - 2,0)cm.

Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Modelowanie form przedniej i tylnej części nogawki (rys. 21) Wykreślamy linie zewnętrzne – boczne (szew zewnętrzny – boczny) i wewnętrzne (szew wewnętrzny) zgodnie z rysunkiem.

Rys. 20. Konstrukcja tylnej części nogawki

Rys. 21. Konstrukcja przedniej i tylnej części nogawki

Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

KONSTRUKCJA I MODELOWANIE FORM KOSZULI MĘSKIEJ W przemyśle odzieżowym produkuje się koszule męskie o trzech rodzajach linii: - dopasowana, - lekko dopasowana, - prosta. Linia koszuli zależy od wielkości dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu klatki piersiowej i od wielkości wcięcia linii boku na linii talii. W tabeli 7 zamieszczono wszystkie odcinki konstrukcyjne według kolejności budowy siatki konstrukcyjnej wraz z wielkościami dodatków konstrukcyjnych do konstrukcji koszuli o linii dopasowanej, lekko dopasowanej i prostej. Wymiary: ZWo = 176,0 opx = 96,0 os = 38,0 SyTy = 43,5 SySvXpTp = 53,4 RvNv=60 Opis modelu Koszula męska wykonana z tkaniny bawełnianej lub elanobawełnianej o linii lekko dopasowanej. Z tyłu odcinany karczek, stanowiący całość z odcinanym karczkiem przodu. Zapięcie na plisie, nakładane kieszenie. Rękawy i kołnierz koszulowe. Tabela 7. Wielkość dodatków konstrukcyjnych do konstrukcji koszuli męskiej dla typów figur: A, B, C i D mężczyzn. Dodatki konstrukcyjne (dk) koszula Symbol

Wzór

1

2

Dopasowana

Lekko

prosta

dopasowana

3

4

5

1,0

1,5

2,0

SP

(1/15 ZWo+1/10 opx +0,8) + dk

ST

SyTy

SD

długość koszuli

PP1

(7/40 opx +1,0) + dk

2,6

3,3

4,0

P 1P 2

1/8 opx + dk

2,0

2,5

3,0

P 2P 3

(1/5 opx – 1,0) + dk

1,4

2,2

3,0

PP3

(1/2 opx + 0) + dk

6,0

8,0

10,0

SS4

1/5 os

S 4S 5

2,0

S 3S 6

1/5 os – 1,0

S 3S 7

1/5 os + 0,5

S 8S 9

1/10 os – 0,6

S1R

2,0

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

RR2

dk

S6R7

S5R2

P 1P 4

½ SP

P 4P 5

1,0

P 2P 6

P1P4

PP7

½ PP3

P 2P 8

1/3 P1P2

dla opx =

88,0

2,1

2,1

2,1

92,0

1,9

1,9

1,9

96,0

1,7

1,7

1,7

100,0

1,5

1,5

1,5

104,0

1,3

1,3

1,3

108,0

1,1

1,1

1,1

112,0

0,9

0,9

0,9

116,0

0,7

0,7

0,7

120

0,5

0,5

0,5

Źródło: Piskorska M: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995.

Konstrukcja i modelowanie form tyłu i przodu koszuli męskiej. Siatkę konstrukcyjną tyłu i przodu wykreślamy na podstawie opisu zamieszczonego w tabeli 7; dodatki konstrukcyjne dla koszuli lekko dopasowanej wg kolumny 4. SD = 76,0 długość koszuli Wykreślamy krzywą podkroju szyi tyłu i przodu, krzywą podkroju pachy oraz linie boku wg rysunku. Wielkości wcięć linii boku na linii talii są następujące: - dla koszuli dopasowanej 2·2,0 cm = 4,0 cm - dla koszuli lekko dopasowanej 2·1,0 cm = 2,0 cm - dla koszuli prostej - brak wcięć SC = 7,0 położenie linii karczka Z punktu C wystawiamy prostopadłą. Na linii pachowej tylnej odmierzamy 1,5 cm – skrócenie linii pachy tyłu. Otrzymujemy zaszewkę barkową na linii karczka tyłu. Szew barkowy przesuwamy do przodu o 1,5 cm, równolegle do linii barku. Projektujemy szerokość plisy, rozmieszczenie dziurek oraz kształt i położenie kieszeni według rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Rys. 22. Konstrukcja i modelowanie form tyłu i przodu koszuli Źródło: Piskorska M: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995.

Konstrukcja i modelowanie formy kołnierza koszulowego z odciętą stójką. W konstrukcji koszuli długość wykreślonej krzywej podkroju szyi tyłu i przodu (SS5 +S6S7) powinna być równa wymiarowi os – obwodowi szyi zwiększonemu o 1,0 cm. KK1 = ½ (os + 1,0) K1K2 = połowa szerokości plisy. Z punktu K2 wystawiamy prostopadłą, na której odmierzamy 0,5 cm. KK3 = 0,75 K1K4 = 4,0 Wykreślamy kształt stójki i kołnierza według rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Rys. 23. Konstrukcja i modelowanie form kołnierza koszulowego z odciętą stójką Źródło: Piskorska M: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995.

Konstrukcja i modelowanie formy rękawa koszulowego. R4P9 = 1/3 OP – 0,5 gdzie: OP = obwód pachy zmierzony na rysunku 22 (do obwodu nie należy wliczać szerokości zaszewki barkowej). R4N = RvNv + 3,0 R4P10 = R4P’10=1/2 OP – 0,3 NN1 = NN1’=14,0 R4R5 = R4R6=1/2 R4P10 P’10R7= 1/3 R4P’10-1 Długość rękawa skracamy o szerokość mankietu. Wykreślamy krzywą główki rękawa, wyznaczamy szerokość zakładek i długość mankietu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Rys.24. Konstrukcja i modelowanie formy rękawa koszulowego Źródło: Piskorska M: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995.

STANDARD KONSTRUKCJI MARYNARKI Wymiary w cm: ZWo = 176,0 opx = 96,0 ot = 86,0 obt = 100,0 os = 38,0 XcXc = 35,6 PcPl = 12,0 XlXl = 36,4 SyTy = 43,5 SySvXpTp = 53,4 RvNv = 60,0 Modelowanie form marynarki jednorzędowej Opis modelu Jednorzędowa klasyczna marynarka zapinana na dwa guziki. W marynarce zmianom mody ulegają linie: barków (podwyższona, obniżona lub o naturalnej linii), talii (podwyższona lub w naturalnym miejscu), boków (mniej lub bardziej wcięta), proporcje szerokości na linii pachy i talii, długość marynarki, elementy: liczba zapięć, kształt wyłogów i kołnierza, położenie linii kieszeni bocznej (prosta lub skośna). „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

Rys. 25. Projekt plastyczny marynarki jednorzędowej Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Siatkę konstrukcyjną tyłu i przodu należy wykreślić na podstawie opisu podanego w tabeli 8, z uwzględnieniem następującej zmiany: − rozsuniecie siatki konstrukcyjnej miedzy liniami pachowymi tylną i przednią na określoną odległość przeznaczoną na konstrukcję boczka, − elementu wyrobu odzieżowego okrywającego boczną część tułowia; na wielkość rozsunięcia składa się szerokość pachy i wielkość: 8 cm – dla marynarki. Tabela 8. Wielkości dodatków konstrukcyjnych do standardu konstrukcji marynarki dla typów figur A i B mężczyzn oraz IV grupy wiekowej chłopców. Symbol Wzór Dodatek konstrukcyjny (dk) Konstrukcja tyłu i przodu marynarki SP SC ST TB SD TT1 BB1 SS’ P 1P 2 P 2P 3 P 3P 4 P 1P 4 T3T4

1/15Zwo+1/10opx+0,8 ½ SP+dk SyTy+dk 1/10Zwo+dk Długość wyrobu odzieżowego (7/40opx+1,0)+dk 1/8opx+dk (1/5opx-1,0)+dk (1/2opx+0)+dk P3P4+dk

T4T5 SS2 S 2S 3 S 3S 4 T3T6

1,5 1/5 os+dk 2,5 0,5 1/2 T3T4

0 0 2,0 4,0 4,5 0,5 2,5 1,8 3,2 7,5 IV gr =0 Typ A = 0 Typ B = 1,0 0,4

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

P 3P 5 ½ P3P4-0,5 T7S5 [SySvXpTp – (SS2+0,5)]+dk 1,0 S 5S 6 SS2+dk 1,0 S 6S 7 S5S6 T4D2 T1D1+dk 1,0 S1R 1,5 P3R1 P2R-dk 3,0 RR2 dk dla opx=96 2,0 S5R3 S3R2-0,8 P 2P 6 dk 2,5 P 6P 8 ¼ P6S1+0,5 P 8P 9 1,0 P17P10 P6P8-2,5 P8P11 1,5 Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Konstrukcja boczka Odcinany boczek, jako część boczna marynarki pozwala na zmodelowanie zaszewki piersiowej i zaszewki kieszeniowej w przodzie marynarki. T3 K = 1/16 ZWo – 3,5 T5K1= T3 K Z punktu K1 prowadzimy prostą przez punkt K – linia kieszeni P3P14 = 3,5 – szerokość pachy przodu KK2= 1,5 – z punktu K2 prowadzimy równoległą do linii pachowej przedniej, na linii dołu powstaje punkt D3. P14P15 = 2,5 – rozsunięcie przodu i boczka. Z punktu P15 prowadzimy równoległą do prostej P14K2 i do prostej K2D3. Tabela 9. Wielkości dodatków konstrukcyjnych do standardów konstrukcji boczka do marynarki dla typów figur A i B mężczyzn oraz IV grupy wiekowej chłopców. Odcinek konstrukcyjny

Dodatki konstrukcyjne (dk)

Symbol

Wzór Marynarka Konstrukcja boczka T3K 1/16 ZWo - dk 3,5 T5K1 T3K P3P14 3,5 KK2 1,5 P14P15 2,5 P15P16 1,5 P16P17 P2P3 - P3P14 P17P2 4,0 Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

P15P16 = 1,5 Odstawienie boczka: P16P17 = P2P3 – P3P14 szerokość boczka, gdzie: P2P3 = (1/8 opx + dk) – szerokość pachy P17P2 = 4,0

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

Rozsunięcie boczka i tyłu. Na wielkość rozsunięcia siatki konstrukcyjnej między liniami pachowymi tylną i przednią składają się następujące odcinki konstrukcyjne: P14P15, P15P16, P17P2 i szerokość pachy – P2P3.

Rys. 26. Konstrukcja boczka Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Modelowanie form tyłu, boczka i przodu. SD = 76,0 długość marynarki Kolejność czynności modelowania form jest następująca: - wykreślenie zaszewki piersiowej i zaszewki brzusznej: T7T13 = 1,5 – położenie zaszewki piersiowej na obniżonej linii talii. Z punktu T13 prowadzimy równoległą do prostej T7P5 i prostopadłą do linii bioder – powstaje punkt D4. P18P19 = 6,0 – otrzymujemy podcinek T13P19- wysokość zaszewki piersiowej. T13T14 = 1,5 – szerokość zaszewki piersiowej na obniżonej linii talii. K3K4 = 1,0 – szerokość zaszewki piersiowej na linii kieszeni. Od punktu D4 odmierzamy w prawo szerokość zaszewki brzusznej: 1,0 cm – dla typu figury A i IV grupy wiekowej chłopców, 1,2 cm – dla typu figury B. Otrzymany punkt łączymy prostą z punktem K3. - wykreślenie linii bocznej tyłu i tylnej linii boczka (szew boczny) oraz linii bocznej przodu i przedniej linii boczka (szew boczka). Od punktu K2 odmierzamy obustronnie połowę szerokości zaszewki piersiowej na linii kieszeni. Od punktu D3 odmierzamy w prawo szerokość zaszewki brzusznej. Obliczenie wielkości t, przypadającej na wielkość wcięć form tyłu, boczka i przodu na obniżonej linii talii: t = (T1T2 + T12T11 + T10T14+ T13T5) – (1/2ot+5,5) „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

gdzie: 5,5 cm – wielkość dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu pasa.

Rys. 27. Modelowanie form tyłu, boczka i przodu marynarki. Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Rozmieszczenie tej wielkości: T2T15=1,8 T12T16=2,2 T11T17=0,4 T10T18=0,6 t =5,0 Przy zmianie wielkości dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu pasa należy zachować proporcjonalność w rozmieszczeniu wielkości t. Obliczenie wielkości b przypadającej na wielkość wcięcia boczka na linii bioder. b= (B1B2+ B7B8+ B5B4) – (1/2 obt + 3,5) gdzie: 3,5 cm – wielkość dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu bioder. B7B8=b Przy obliczaniu wielkości b, w zależności od wielkości dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu bioder zachodzą następujące przypadki: - przy wielkości dodatniej tylna linia boczka przechodzi przez punkt B8 położony wewnątrz siatki konstrukcyjnej, - przy wielkości zerowej tylna linia boczka przechodzi przez punkt B7, - przy wielkości ujemnej tylna linia boczka przechodzi przez punkt B8 położony na zewnątrz od linii konstrukcyjnej. - wykreślenie krzywej podkroju pachy przy złączeniu linii bocznej tyłu i tylnej linii boczka (szew boczny) oraz linii bocznej przodu i przedniej linii boczka (szew boczka), na „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

krótkich odcinkach; sprawdzenie jej przebiegu przy złączeniu linii barków (szwu barkowego), należy wykonać wg sposobu podanego na rysunku poniżej.

Rys. 28. Przebieg krzywej podkroju pachy przy złączeniu linii barków. Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

W odległości 1,0 cm (szerokość szwu) od krawędzi pachy wykreślamy linię szycia – linia przerywana. -

Modelowanie zaszewki kieszeniowej (brzusznej) i zaszewki piersiowej.

Rys. 29. Wykreślenie krzywej podkroju pachy do marynarki Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Rys. 30. Forma konstrukcyjna przodu marynarki Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

Formy przodu przecinamy według: - prostych poprowadzonych z punktu P19, - krawędzi zaszewki piersiowej, - linii kieszeni, - krawędzi zaszewki brzusznej. Zamykamy zaszewkę brzuszną, a szerokość zaszewki piersiowej rozstawiamy do 2,0 cm – powstaje zaszewka kieszeniowa. Otrzymaliśmy formę konstrukcyjną przodu marynarki do modelowania form marynarek jednorzędowych, dwurzędowych, sportowych, o różnej liczbie zapięć. -

Modelowanie kształtu wyłogu

Rys. 31. Forma modelowa przodu marynarki jednorzędowej Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Dodajemy wielkość dodatku na zapięcie i rozmieszczamy dziurki, przedłużamy linię barku. S5S8= 2,0 Punkt S8 wyznacza położenie linii załamania wyłogu. Od punktu S8 prowadzimy linię wyłogu do krawędzi przodu na wysokości górnego zapięcia. - Wykreślenie krzywej wykroju szyi, przy złączeniu linii barków (szwu barkowego) – według sposobu podanego na rysunku poniżej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

Rys. 32. Wykreślenie krzywej wykroju szyi. Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

KAMIZELKA MĘSKA

Rys. 33. Kamizelka męska Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Opis modelu. Jednorzędowa klasyczna kamizelka męska zapinana na 5 guzików. Dekolt i dół przodu w kształcie litery V. Kieszenie wykończone listewkami. Modelowanie form kamizelki wykonano na formach konstrukcyjnych tyłu i przodu marynarki jednorzędowej. Modelowanie form tyłu i przodu kamizelki męskiej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

Ułożenie form przodu w stosunku do formy tyłu: - przedłużamy linię pachy tyłu, - z punktu T15 prowadzimy prostą równoległą do linii pachy – linia talii, - ustawiamy przód według punktu T4 i prostopadłej linii środkowej przedniej. T1D1 = 10,0 P2P6 = 5,5 Pogłębienie pachy. P1P15 = (1/2 opx +3,5) – P4P14 gdzie: 3,5 cm – wielkość dodatku konstrukcyjnego w połowie obwodu klatki piersiowej. T1T19 = (1/2 ot +4,5) – (T4T13 + T14T18) gdzie: 4,5 cm – dodatek składający się z: 2,5 cm – dodatek konstrukcyjny w połowie obwodu pasa, 2,0 cm – szerokość zaszewki w tyle. Z punktu P15 prowadzimy prostą przez punkt T19. T19D3 = T1D1 – 1,5 T1T20 = ½ T1T19 Przez punkt T20 prowadzimy prostopadłą do linii dołu.

Rys. 34. Modelowanie form tyłu i przodu kamizelki męskiej Źródło: Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

Konstrukcja odzieży męskiej na dolną część ciała – I metoda konstrukcji spodni dla różnicy (obt-ot) ≥12 Konstrukcja spodni zależy od budowy figury męskiej określonej wymiarami: obwodem bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha i obwodem pasa. Wielkość różnicy między tymi wymiarami decyduje o wielkości odcinka występu brzucha. Figura męska o różnicy wymiarów: obt – ot = 12 nie ma występu brzucha, tzn. wielkość odcinka na występ brzucha równa się zero. W tym przypadku linia środka przedniej części nogawki jest prostopadła do linii krocza. W związku z tym metody konstrukcji spodni męskich zależą od wielkości różnic (obt-ot), a nie zależą od typów figur A, B, C i D. 1) metoda dla różnicy (obt – ot)≥12,0 cm, gdzie nie ma występu brzucha; 2) metoda dla różnicy (obt – ot)<12,0 cm, gdzie jest występ brzucha. STANDARD KONSTRUKCJI SPODNI MĘSKICH Z FAŁDKĄ Wymiary w cm: ZWo = 176,0 – wzrost ot = 86,0 - obwód pasa obt = 100,0 -obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha ZTv = 110,0 -wysokość talii ZUo = 84,0 - wysokość krocza ZKo = 50,0 -wysokość kolana. Szerokość nogawki na linii dołu – 28 cm Opis modelu: Spodnie męskie podstawowe długie z zaprasowaną linią kantu, dopasowane do linii talii zaszewkami w tyle i fałdką w przodzie. Zapinane na linii środka przodu na zamek błyskawiczny. Góra spodni wykończona paskiem (o szer. 3÷3,5) zapinanym na 1 guzik.. Dół spodni obrzucony na overlocku, podwinięty i podłożony ściegiem krytym. Tabela 10. Wielkości dodatków konstrukcyjnych dla standardu konstrukcji spodni męskich – I metoda dla różnicy (obt – ot)≥12 Odcinek konstrukcyjny Symbol

Dodatki konstrukcyjne (dk)

Wzór

1

Rodzaj spodni z fałdką

bez fałdki

3

4

2 Podział połowy obwodu bioder:

BB1

¼ obt + dk

1,0

0

B5B7

¼ obt + dk

2,5

2,0

½ obt + dk

3,5

2,0

Konstrukcja przedniej części nogawki TD

ZTv

TT1

3,5

TU

ZTv - ZUo

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

UB

1/20 obt + 3,0

DK

ZKo

DD1

2,0

BB1

¼ obt + dk

B1B2

1/20 obt - dk

BB3

½ BB2

D 1D 2

BB3 + 1,5

B1A

¼ UB

1,0

0

0

0,5

AA1

0,5

-

T2T3

-

1,0

0,8

0,5

5,0

6,0

2,5

2,0

3,0

-

T1T4

1/10 (obt – ot) - dk

D 3D 4

½ szerokość nogawki – 1,0

D 3D 5 K 1K 2

D3D4 ± a

K 1K 3 Konstrukcja tylnej części nogawki B3B4 b B4B5

1,8 B5B7+[(1/4 obt - dk) –B1B2] ¼b

B4B6 B5B7

¼ obt + dk o

∠α

78

T5T6

1/20 obt – 1,5

D 4D 6

2,0

D 5D 7 K 2K 4

2,0

K 3K 5 K4B5 +

K2B + BT4

+B5T7 T7T8

T1T4 + 0,5

K 5U 2

K3U1

T6T9

½ T6T8

t

(T4T3 + T6T8) – (1/2 ot + 1,5)

Szerokość fałdki Szerokość t – 3,0

-

zaszewki Szerokość t

-

zaszewki Źródło: Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

53

Konstrukcja przedniej części nogawki Dodatki konstrukcyjne podano w postaci symboli dk. Przy wykreślaniu siatki konstrukcyjnej spodni należy posługiwać się tabelą 10, która zawiera wielkości dodatków konstrukcyjnych dla standardu konstrukcji dwóch rodzajów spodni. Podział połowy obwodu bioder: Szerokość przedniej części nogawki = ¼ obt + dk Szerokość tylnej części nogawki = ¼ obt + dk Połowa obwodu bioder = ½ obt + dk Z prawej strony arkusza prowadzimy prostą pionową – jest to linia boczna; na której wyznaczamy punkt T. TD = ZTv Wysokość talii. TT1 = 3,5 Szerokość paska. Z punktu T1 wystawiamy prostopadłą – jest to linia talii. Głębokość krocza. TU = ZTv - ZUo Z punktu U wystawiamy prostopadłą – jest to linia krocza. UB = 1/20 obt + 3,0 Otrzymujemy odcinek TB – głębokość bioder. Z punktu B wystawiamy prostopadłą – jest to linia bioder. DK = ZKo Wysokość kolana Położenie linii kolana można wyznaczyć za pomocą wzoru: DK = ½ UD + 8,0 DD1 = 2,0 Wyznaczenie długości spodni. Wielkość ta jest zależna od szerokości nogawki na linii dołu. Dla szerokich nogawek wielkość ta jest mniejsza, a dla wąskich - większa. Z punktu D1 wystawiamy prostopadłą. BB1 = ¼ obt + dk Szerokość przedniej części nogawki na linii bioder. Przez punkt B1 prowadzimy prostopadłą – jest to linia środkowa przednia, powstaje punkt oznaczony dwoma symbolami: T2 i T3. B1B2 = 1/20 obt – dk Szerokość podkroju krocza przedniej części nogawki. BB3= ½ BB1 Punkt B3 wyznacza środek przedniej części nogawki. D1D2 = BB3 + 1,5 gdzie: 1,5 cm – wielkość przesunięcia środka przedniej części nogawki na linii dołu. Przesunięcie to powoduje skrócenie długości linii wewnętrznych, poprawiając układalność spodni na figurze. Z punktu D2 prowadzimy prostą przez punkt B3 – jest to linia zaprasowania nogawki. Z punktu D1 prowadzimy prostopadłą do linii zaprasowania nogawki – jest to linia dołu. Z punktu K prowadzimy prostopadłą do linii zaprasowania nogawki – jest to linia kolana. B1A = ¼ UB „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

54

Z punktu A wystawiamy prostopadłą. AA1 = 0,5 Punkt A1 łączymy prostą z punktem T2 = T3 – jest to linia środka przodu. T1T4 = 1/20 (obt – ot) – dk Wielkość wcięcia bocznego przedniej części nogawki. Powstały odcinek T4T3 jest szerokością przedniej części nogawki na linii talii. D3D4 = D3D5 = ½ szerokości nogawki – 1,0 K1K2 = K1K3 = D3D4 ± a gdzie: a – wielkość zależna od linii nogawki.

Rys. 35. Konstrukcja przedniej części nogawki Źródło: Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997

Konstrukcja tylnej części nogawki Konstrukcję tylnej części nogawki wykreślamy na siatce konstrukcyjnej przedniej części nogawki. B3B4 = 1,8 Punkt B4 wyznacza środek tylnej części nogawki. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

55

Obliczenie wielkości odcinka b, który składa się z sumy szerokości: tylnej części nogawki na linii bioder i podkroju krocza tylnej części nogawki: b = (1/4obt + dk) + [(1/4 obt – dk) – B1B2] gdzie: (1/4 obt + dk) – szerokość tylnej części nogawki na linii bioder, (1/4 obt – dk) – B1B2 – szerokość podkroju krocza tylnej części nogawki, (1/4 obt – dk) – szerokość podkroju krocza nogawki, B1B2 – szerokość podkroju krocza przedniej części nogawki, B4B5 = B4B6 = 1/2b Z punktu K prowadzimy prostą przez punkt B5, która powoduje zmniejszenie wielkości wcięcia bocznego. B5B7 = ¼ obt + dk Szerokość tylnej części nogawki na linii bioder. α

= 78° Kąt nachylenia linii środka tyłu (linii szwu środkowego tyłu) T5T6 = 1/20 obt – 1,5 Podwyższenie tylnej części nogawki od linii talii. D4D6 = D5D7 = 2,0 K2K4 = K3K5 = 2,0 Poszerzenie tylnej części nogawki od linii kolana do linii dołu. K4B5 + B5T7 = K2B + BT4 Wyrównanie długości linii zewnętrznych (bocznych) od linii kolana. T7T8 = T1T4 + 0,5 Wielkość wcięcia bocznego tylnej części nogawki. Powstały odcinek T6T8 jest szerokością tylnej części nogawki na linii talii. K5U2 = K3U1 Wyrównanie długości linii wewnętrznych od linii kolana. T6T9 = ½ T6T8 Z punktu T9 wystawiamy prostopadłą – jest to linia środka zaszewki. Obliczenie wielkości t przypadającej na szerokość zaszewki i fałdki: t = (T4T3 + T6T8) – (1/2 ot + 1,5) gdzie: 1,5 cm – dodatek składający się z: 0,5 cm – dodatek przeznaczony na wyrównanie linii podkroju talii, która ulega skróceniu przy jej modelowaniu; 0,5 cm – dodatek przeznaczony na luz w obwodzie pasa; 0,5 cm – dodatek technologiczny przeznaczony na skurcz występujący przy wszywaniu paska. t – 3,0 = szerokość zaszewki gdzie: 3,0 – szerokość fałdki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

56

Modelowanie form przedniej i tylnej części nogawki Wykreślamy linie zewnętrzne – boczne (szew zewnętrzny – boczny) i wewnętrzne (szew wewnętrzny) zgodnie z rysunkiem. Wykreślamy krzywą podkroju krocza przodu za pomocą łuku o promieniu A1U1.

Rys. 36. Konstrukcja tylnej części nogawki

Rys. 37. Formy przedniej i tylnej części nogawki

Źródło: Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

57

KONSTRUKCJA STANIKA PODSTAWOWEGO DLA I GRUPY DZIECI

Rys. 38. Projekt plastyczny stanika podstawowego Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Stanik podstawowy dziecięcy jest najprostszą formą górnej części ubioru dla dzieci w wieku 2-6 lat. Służy jako podstawa do modelowania na płaszczyźnie innych wzorów odzieży lub jako forma podstawowa do konstrukcji innych form, jak sukienki, bluzki, kurtki, przy zaprojektowaniu zróżnicowanych luzów. Forma stanika jako taka ma stosunkowo niewielkie zastosowanie – służy jako część górna sukienek dziewczęcych, posiadających marszczone spódniczki lub plisowane, czasem kloszowe. Do konstrukcji stanika zastosowano luzy, odpowiadające takim właśnie sukienkom; wynoszą one 6,0 cm w połowie obwodu klatki piersiowej. Wymiary w cm: ZWo = 98,0 - wzrost opx = 56,0 - obwód klatki piersiowej przez piersi os = 26,0 - obwód szyi, SyTy = 24,0 - łuk długości pleców, SySvXpTp = 31,7 - łuk długości przodu RvRv = łuk szerokości barków tyłu, RvSxRv = 24,8 - łuk szerokości barków przodu Tabela 11. Podział ½ opx i luzu odzieży Nazwy odcinków konstrukcyjnych

Funkcja

Wyliczenie

Zaprojektowane luzy

opx

Wynik

Połowa szerokości tyłu

3/16 opx+ 0,25

2,0

56,0:16·3+0,25+2,0=

12,7

Szerokość pachy

1/8 opx – 0,5

3,5

56,0:8 – 0,5+3,5 =

10,0

Połowa szerokości przodu

3/16 opx + 0,25

0,5

56,0:16·3 +0,25 +0,5 =

11,3

Razem

½ opx ± 0

6,0

56,0:2 +6,0 =

34,0

Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Opis konstrukcji Z prawej strony arkusza wykreślamy prostą pionową, która będzie linią środka tyłu. W górnej części wyznaczamy punkt S. SP głębokość pachy = (1/15 ZWo+1/10opx-2,6) + 2,5 = 12,0 ST długość pleców SyTy = 24,0 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

58

SP1

wysokość łopatek = 1/30 ZWo + 3,5 = 6,8. Przez punkty: P1, P, T prowadzimy prostopadłe. SS1 odchylenie środka tyłu od pionu = 1/8 opx = 0,7. Punkty P1 i S1 łączymy prostą. Przez punkt S1 prowadzimy prostopadłą. S1S2 połowa szerokości tyłu na linii barków = ½ RvRv + 1,0 = 14,4. Dodatek szerokości 1,0 cm przeznaczony jest na szew pachy. S1S3 szerokość szyi tyłu = 1/5 os + 0,2 = 5,4. Przez punkt S3 prowadzimy prostopadłą. S3S4 wysokość podkroju szyi tyłu = 1/3 S1S3 + 0,2 = 1,9. Wykreślamy linię szyi przez punkty: S1 i S4. PP2 połowa szerokości tyłu wg wyliczenia = 12,7 S2S5 obniżenie barków tyłu = 0,5. Łączymy prostą punkty: S4 i S5. S4S6 wyznaczenie zaszewki na szwie barkowym = 1/3 S4S5 = 3,0 P1P4 wyznaczenie wierzchołka zaszewki barkowej = ½ P1P3 = 7,0 P2P5 szerokość pachy tyłu wg wyliczenia wynosi 10,0 : 2 – 0,5 = 4,5. Wartość ujemna oznacza przesunięcie szwu bocznego w kierunku tyłu. Przez punkt P5 prowadzimy prostopadłą, otrzymujemy punkt T1. P2P6 =1/4 P2S5 = 2,8. Z punktu P6 wystawiamy prostopadłą. P6P7 = 0,5÷1,0. Punkt P7 wyznacza miejsce spotkania tyłu z rękawem (szew łokciowy) oraz służy do wykreślenia krzywej podkroju pachy tyłu (przez punkty: S5, P3, P7, do P5). Z lewej strony arkusza wykreślamy linię pionową, która będzie linią pomocniczą środka przodu. Do niej przedłużamy z rysunku tyłu linie poziome: linię głębokości pachy – P i linię talii – T. Wyznaczamy punkt T2. T2S7 łuk długości przodu – (SySvXpTp + 2,0) – S1S4 = 27,4; dodatek zapewnia luz na linii długości przodu. Od wymiaru długości przodu należy odjąć odcinek szyi tyłu S1S4 mierzony po łuku. Z punktu T2 zakreślamy łuk o promieniu równym odcinkowi T2S7. S7S8 głębokość podkroju szyi = 1/5 os + 0,3 = 5,5. Przez punkt S8 prowadzimy prostopadłą. S8S9 odchylenie środka przodu od pionu = 1/24 opx + 0,3 = 2,6. Z punktu T2 prowadzimy prostą przez punkt S9, otrzymujemy punkty: P8, S10. S10S11 szerokość podkroju szyi = S1S3 + 0,3 = 5,7. Z punktu S10 zakreślamy łuk o promieniu równym odcinkowi S10S11. W miejscu przecięcia się łuków: T2S7 i S10 S11 – wyznaczamy punkt S11, prowadzimy prostopadłą, otrzymujemy punkt S12. S12S13 połowa szerokości barków przodu = RvSxRv + 1,0 lub S1S2 – 1,0 = 13,4. Z punktu S12 zakreślamy łuk o promieniu równym odcinkowi 13,4 cm, otrzymujemy punkt S13. S12S14= S12S9+ 0,5 = 5,1. Punkt S14 wyznaczamy na dwusiecznej kąta: S9S12S11. Wykreślamy podkrój szyi przodu, łącząc prostą punkty: S11, S14, S9. P8P9 połowa szerokości przodu wg wyliczenia = 11,3. Łączymy prostą punkty: S13 i P9 – linia pachowa przednia. P9P10 szerokość pachy przodu wg wyliczenia = 10,0: 2 + 0,5 = 5,5. Dodatek poszerza pachę przodu o 1,0 cm w stosunku do pachy tyłu. Przez punkt P10 prowadzimy prostopadłą, otrzymujemy punkt T3. S13S15 obniżenie barku przodu = S3S4+ S2S5+1,0÷1,2 = 3,4÷3,6. Punkty: S11 i S15 łączymy prostą – linia opadu barku przodu. P9P11= 1/5 P9S15 = 1,9÷2,0. Przez punkt P11prowadzimy prostopadłą. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

59

P11P12 = 0,5÷0,7. Punkt P12 wyznacza miejsce spotkania przodu z rękawem. S11S16 długość szwu barkowego przodu = S4S5 (z rysunku tyłu) – 0,3÷0,5 w zależności od stopnia wdania = 9,1–9,3. S16S17 obniżenie szwu barkowego = 0,3–0,5; zapewnia prawidłowe ułożenie się szwu w stosunku do główki rękawa. Punkty: S17 i S11 łączymy lekko wypukłym łukiem. Wykreślamy linię pachy przodu przez punkty: S17, P12 do P10. T2T4 przedłużenie linii środka przodu = 0,3–0,5. Linię dołu wykreślamy lekko wypukłym łukiem łącząc punkty: T4 i T3. a)

b)

Rys. 39. Konstrukcja stanika podstawowego dziecięcego dla I grupy: a) formy konstrukcyjne tyłu i przodu, b) modelowanie zaszewki barkowej Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Modelowanie zaszewki barkowej. W celu wyrównania linii środka tyłu do pionu oraz uwzględnienia luzu na wypukłość łopatki otwieramy zaszewkę konstrukcyjną oznaczoną symbolem S6P4 na linii szwu barkowego, na linii S4S5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

60

Czynności przy modelowaniu zaszewki barkowej: - odkalkowujemy formę tyłu stanika (lub jego górną część, np. do linii głębokości pachy), oznaczamy linię: P1P3 oraz punkty: P4, S6 i oznaczamy odpowiednio poszczególne części: T1, T2, T3 – jak na rysunku (aby zapobiec odwróceniu formy podczas modelowania). - rozcinamy formę po linii zaszewki i linii wypukłości łopatki, - do prostej pionowej przykładamy i naklejamy części: T1 i T2, a następnie dosuwamy część T3 w ten sposób , aby utworzyła się ciągła linia pachy, a punkt P4 na obu częściach (T1 i T3) znajdował się na równym poziomie (aby krawędzie zaszewki były jednakowej długości), - obrysowujemy kontury formy stanika z zaszewką na szwie barkowym, jednocześnie skracamy długość zaszewki o 2,0÷2,5 cm – jak na rysunku.

KONSTRUKCJA MODELOWEJ

SUKIENKI PODSTAWOWEJ

DLA

DZIEWCZĄT

I

GRUPY

Sukienka podstawowa dziewczęca to prosta forma o lekko poszerzonych bokach. Najczęściej formę podstawową sukienki używa się do modelowania na płaszczyźnie innych wzorów odzieży ponieważ rzadko kiedy sukienki dziewczęce są tak mało urozmaicone.

Rys. 40. Projekt plastyczny sukienki. Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Wymiary w centymetrach: ZWo opx os RvRv RvSxRv SySvXpTp SyTy RvNv on

- 98,0 - 56,0 - 26,0 - 26,8 - 24,8 - 31,7 - 24,0 - 32,0 - 14,0

Opis konstrukcji: Tył 1 1 opx – 2,6) + 2,5 ÷ 3,0 = 12,0 ÷ 12,5 SP = ( ZWo + 15 10 ST = SyTy = 24,0 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

61

3 ZWo + 4,0 = 33,4 10 1 SK – dowolna ZWo – 3,0 ÷ 6,0 = 52,0 ÷ 55,0 2 1 SP1 = ZWo + 3,5 = 6,8 30 1 opx = 0,7 SS1 = 80 1 SS2 = RvRv + 1,4 = 14,8 2 1 os + 0,2 ÷ 0,3 = 5,4 ÷ 5,5 S1S3 = 15 1 S3S4 = S1S3 + 0,2 = 1,9 3 PP2 połowa szerokości tyłu według wyliczenia = 13,2 S2S5 = 0,3 1 S4S6 = S4S5 = 3,1 3 1 P1P4 = P1P3 2 P2P5 szerokość pachy tyłu według wyliczenia = 11,0 ÷ 11,5 : 2 – 0,5 = 5,0 ÷ 5,3 1 P2P6 = P2S5 4 P6P7 = 0,8 ÷ 1,2 K1K2 = 3,0 ÷ 4,5 K2K3 = 0,8 ÷ 0,9 SB =

Przód T2S7 = (SySvXpTp + 2,0) – S1S4 = 27,9 1 S7S8 = os + 0,3 ÷ 0,4 = 5,5 ÷ 5,6 5 1 S8S9 = opx + 0,3 = 2,6 24 S10S11 = S1S3 + 0,3 ÷ 0,4 = 5,7 ÷ 5,8 1 S12S13 = RvSxRv + 1,2 ÷ 1,3 lub S1S2 – 0,8 = 13,6 ÷ 13,7 2 S12S14 = S12S9 + 0,5 Punkt S14 wyznacza dwusieczną kąta S9S12 S11 P8P9 połowa szerokości przodu według wyliczenia = 11,8 ÷ 12,4 P9P10 szerokość pachy przodu według wyliczenia = 11,0 ÷ 11,5 : 2 + 0,5 = 6,0 ÷ 6,2 S13S15 = S3S4 + S2S5 + 0,8 ÷ 1,0 S11S15 = S4S5 - 0,3 ÷ 0,5 S15S16 = 0,3 ÷ 0,5 P9P11 = P2P6 – 0,5 P11P12 = 1,0 ÷ 1,5 K5K6 = 1,5 ÷ 2,0 K4K7 = 0,3 ÷ 0,5 K6K8 - według tyłu „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

62

Rys. 41. Konstrukcja sukienki podstawowej dla dziewcząt I grupy. Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

Modelowanie zaszewki barkowej W celu wyrównania środka tyłu do pionu oraz uwzględnienia luzu na wypukłości łopatki otwieramy zaszewkę konstrukcyjną oznaczoną symbolem S6P4 na linii szwu barkowego, to jest na linii S4S5. kolejność czynności przy modelowaniu zaszewki barkowej została omówiona przy konstrukcji stanika dziecięcego. Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt I grupy modelowej SN = RvNv + 2,0 ÷ 2,5 = 34,0 ÷ 35,0 NN1 = 2,0 ÷ 2,3 1 SP wysokość główki rękawa = V (2V + V1 )+ 0,5 ÷ 1,0 = 10,1 ÷ 10,5 10 1 ST = RvNv + 5,0 = 21,0 2 PP1 = P2P5 + P9P10 + 2,0 ÷ 2,5 = 13,5 ÷ 14,0 N1N2 = P1P2 - 1,5 ÷ 2,0 = 11,0 ÷ 12,5 T1N3 = TN1 + 1,5 ÷ 2,0 Kształt pachy z rysunku pomocniczego nanosimy na siatkę konstrukcyjną rękawa w ten sposób, aby odcinek P9P10 pokrył się z odcinkiem PP1 a krawędź pachy szwu przodu była styczna do prostej PS. T1T2 = P1P10 – 0,5 Odcinek P10N4 wyznacza linię szwu rękawa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

63

1 SS1 + 0,5 2 1 SS3 = SS1 4 1 S1S4 = S1P1 – 0,5 3 PP2 = P9P11 – 0,5 S4S5 = 0,5 Z punktu S5 kreślimy styczną do podkroju pachy. 1 S4S6 = S2S4 2 1 S6S7 = S2S4 10 Wykreślamy krzywą główki rękawa, nanosimy punkty spotkania z pachą sukienki. Za pomocą odkalkowanej tylnej i przedniej części rękawa otrzymamy rękaw rozłożony. Sprawdzamy płynność krzywej główki i pachy rękawa. Wyznaczamy punkty spotkania rękawa ze szwem barkowym, rozliczając wielkość liczbową tak aby 1/3 przeznaczyć na wdanie do pachy przodu, a 2/3 wielkość wdania na pachę tyłu. Mankiet do rękawa NN1 = on + 1,0 ÷ 1,5 = 15,0 ÷ 15,5 N1N2 – dodanie na zapięcie = 2,0 NN3 dodanie na ząbek = 2,0 ÷ 2,5 N2N4 = N3N5 – szerokość mankietu = 2,5 ÷ 3,5 SS2 =

b)

a)

c) Rys.42.

Konstrukcja rękawa podstawowego jednoczęściowego do sukienki dla dziewcząt a) odkalkowany kształt pachy, b) forma konstrukcyjna rękawa, c) mankiet Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

64

I

grupy

Kołnierz do sukienki

KK 1 wysokość podkroju = 6,0 ÷ 7,0 cm K1K2 długość krzywej podkroju szyi + 0,3 ÷ 0,4 K1K3 szerokość kołnierza na linii środka tyłu = 6,0 ÷ 8,0 K2K4 szerokość kołnierza na linii przodu = K1K3 + 0,5 ÷ 0,8 K4K5 = 2,5 ÷ 2,8 K1K6 wysokość stójki = 1,5 ÷ 2,0

Rys. 43. Konstrukcja kołnierza do sukienki Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995

KONSTRUKCJA SPODNI DŁUGICH DLA I GRUPY DZIECI

Rys. 44. Projekt plastyczny spodni dziecięcych długich dla I grupy Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Opis modelu Spodnie dziecięce długie składają się z dwu części: przodu i tyłu. W talii zmarszczone gumą regulującą obwód. Z przodu zapinane na suwak. Kieszenie funkcjonalne, nakładane mają podwójną kolorową stębnówkę; dół spodni z zastębnowanym obrębem, pozwalającym na ewentualne podłużenie spodni. Aby podwyższyć spodnie górą – zastosujemy wymiar wysokości talii ZTv. Spowoduje to wyższe umieszczenie spodni na figurze dziecka, co zabezpieczy przed wysuwaniem się bluzki „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

65

lub koszuli podczas gwałtowniejszych ruchów lub skłonów. Zależnie od zastosowanej tkaniny i przeznaczenia spodni ustalamy wielkość luzu. Zaprojektowane spodnie są wykonane z grubszej tkaniny wełnianej, a luz wynosi 5,0 ÷ 6,0 cm w połowie obwodu bioder, zaś luz na linii głębokości krocza 1,5 ÷ 2,0 cm. Wymiary w cm: ZWo = 98,0 -wzrost, ot = 52,0 -obwód pasa, obt = 58,0 - obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, ZTv = 58,0 - wysokość talii, ZUo = 41,0 - wysokość krocza, ZKo = 25,0 - wysokość kolana. Tabela 12. Podział ½ obt i luzu odzieży Nazwa odcinków konstrukcyjnych

Funkcja obt

Zaprojektowane luzy

Wyliczenie

Wynik

Połowa szerokości przodu na linii bioder

¼ obt

1,0÷1,5

58,0:4+1,0÷1,5=

15,5÷16,0

Połowa szerokości tyłu na linii bioder

¼ obt

4,0÷4,5

58,0:4+4,0÷4,5=

18,5÷19,0

Razem

½ obt

5,0÷6,0

58,0:2+5,0÷6,0=

34,0÷35,0

Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Konstrukcja przedniej części. Z prawej strony arkusza wykreślamy prostą pionową, która oznacza linię boczną spodni. W dolnej części wyznaczamy punkt H – podstawa pomiaru.

HT

wysokość talii = ZTv+1,0÷2,0 = 59,0÷60,0

HH1 HK

skrócenie dołu nogawki (odległość spodni od podstawy) = 2,0 ÷ 4,0 linia kolana = ZKo = 25,0

HU

linia głębokości krocza =ZUo–1,0÷2,0=39,0÷40,0. Wielkość liczbowa (ujemna) zapewnia większą swobodę ruchów. linia bioder = ZUo+1/20 ZWo – 0,5= 45,9. Z punktu: H1, K, U, B, i T prowadzimy prostopadłe.

HB BB1 B1B2

szerokość przodu na linii bioder według wyliczenia = 15,5÷16,0. Przez punkt B1 prowadzimy prostopadłą, otrzymujemy punkt T1. szerokość podkroju krocza = 1/20 obt+1,5 = 4,4

B2B3 środek przedniej części – nitka prosta, linia zaprasowania = ½ BB2 = 9,9÷10,2. Przez punkt B3 prowadzimy prostopadłą, otrzymujemy punkty: K1 i H2. H2H3 = H2H4 = ½ szerokości przedniej części na linii dołu – 1,0 cm K1K2 = K1K3 ½ szerokości przedniej części na linii kolana – wymiar dowolny, np.H2H3 i H2H4 + 0,5÷1,0 cm. Punkty: H3 i K2, H4 i K3 oraz K2 i B2, K3 i B łączymy prostymi. Wyznaczamy punkty: U1, U2. Z punktu H2 odmierzamy do góry 0,5 cm i wykreślamy podkrój dołu przedniej nogawki – jak na rysunku. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

66

TT2 = 0÷0,5. Przez punkty: T2, B, U1, K3 wykreślamy linię boku przedniej części spodni. B1B4 = 0,5. Wykreślamy prostą, łączącą punkty T1 i B4 oraz krzywą podkroju krocza przez punkty: B4 i U2. Z punktu T3 prowadzimy prostopadłą, do prostej B4T1. Od punktu T3 umieszczamy fałdkę szerokości 1,0÷1,5 cm – jak na rysunku. Kształt i wielkość kieszeni rysujemy według podanych na rysunku wymiarów.

Rys. 45. Konstrukcja spodni dziecięcych długich dla I grupy: przednia i tylna część spodni wykreślona na części przedniej Źródło: Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995.

Konstrukcja tylnej części. Konstrukcję tylnej części wykreślamy na rysunku części przedniej. H3H5 = H4H6 = poszerzenie tylnej części na linii dołu = 2 cm. K2K4 = K3K5 = poszerzenie tylnej części na linii kolana = 2,0. Punkty: H5 i K4 oraz H6 i K5 łączymy prostymi. Wykreślamy podkrój dołu (odmierzając od punktu H2 0,5 cm do dołu) – jak na rysunku. B3B5 linia środka tylnej części = 1,0. Łączymy prostą punkty: K1 i B5, przedłużamy do góry – linia zaprasowania. BB6 1/16 obt – 0,5÷1,0= 2,6÷3,1. Z punktu K5 kreślimy prostą przez punkt B6, przedłużając do linii talii. Przenosimy odcinek K3T na linię K5B6 i przedłużamy do linii talii, wyznaczamy punkt T5. B5B7 = B5B6+0,5÷1,5. Punkty: B7 i K4 łączymy prostą.

K4U3 = K2U2 – 0,2÷0,3. Wielkość liczbowa jest zależna od ciągliwości tkaniny. Punkty: U3 i U2 łączymy prostą. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

67

B6B8 szerokość tylnej części na linii bioder wg wyliczenia = 17,8÷18,3. T5T6 = B6B8 – 0,5. Z punktu T5 zakreślamy łuk promieniem B6B8. Przez punkty: T6 i B8 wykreślamy prostą. Z punktu T5 rzutujemy prostopadłą do przedłużenia prostej B8T6, otrzymujemy punkt T7. T5T8 = 0,5÷1,0. Przez punkty: T8, B6, K5 wykreślamy linię boku tylnej części – jak na rysunku. U3U4 = U2U5 = ½ (U2U3 – 2,0). Wielkość liczbowa 2,0 cm równa się odcinkowi K2K4 – poszerzenia tylnej części. Punkty: U4 i K4 oraz U5 i K2 łączymy prostymi. K2U6 = K4U4. Łączymy liniami równoległymi (lekkim łukiem) punkty: U4 i K4 oraz U6 i K2.

4.3.2. Pytania sprawdzające

1. 2. 3. 4. 5.

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. Jakich pomiarów należy dokonać przed przystąpieniem do wykonania konstrukcji spódnicy podstawowej? Jaka jest kolejność czynności przy konstrukcji i modelowaniu bluzki damskiej podstawowej? Jak opisałbyś wygląd spodni damskich na podstawie rysunku modelowego, żurnalowego lub fotografii? Jakie są podstawowe wymiary antropometryczne stosowane w konstrukcji odzieży na górną część ciała? Jakie są podstawowe wymiary antropometryczne stosowane w konstrukcji odzieży na dolną część ciała?

4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Nazwij linie na siatce konstrukcyjnej spódnicy damskiej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

68

Sposób wykonania ćwiczenia:

1) 2) 3) 4) 5)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: nazwać linie ciała ludzkiego, wyjaśnić sposób wykonywania konstrukcji spódnicy, rozróżnić linie na siatce konstrukcyjnej, nazwać linie konstrukcyjne i wpisać je w miejsca na rysunku, zaprezentować efekty swojej pracy. Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura zgodna z p. 6,

−

rysunek siatki konstrukcyjnej spódnicy,

−

ołówek, długopis.

Ćwiczenie 2 Wykreśl siatkę konstrukcyjną i wykonaj modelowanie form spódnicy podstawowej na wymiary przeciętne.

Sposób wykonania ćwiczenia:

1) 2) 3) 4)

5) 6)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy spódnicy, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96 wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych i obliczyć szerokości zaszewek dopasowujących spódnicę na podstawie „Opisu wykonania konstrukcji spódnicy podstawowej”, wykreślić siatkę konstrukcyjną spódnicy, wyznaczyć szerokości zaszewek na konstrukcji i wykreślić linie konturowe spódnicy. Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory kreślarskie,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

ołówki różnej twardości,

−

gumka,

−

taśma centymetrowa,

−

arkusz papieru formatu A0.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

69

Ćwiczenie 3 Wykreśl siatkę konstrukcyjną i wykonaj modelowanie form spódnicy podstawowej według własnych wymiarów.

Sposób wykonania ćwiczenia:

1) 2) 3) 4)

5) 6) 7)

− − − − − −

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy spódnicy, sporządzić opis modelu, zdjąć wymiary do wykonania konstrukcji spódnicy, wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych i obliczyć szerokości zaszewek dopasowujących spódnicę na podstawie „Opisu wykonania konstrukcji spódnicy podstawowej”, wykreślić siatkę konstrukcyjną spódnicy, wyznaczyć szerokości zaszewek na konstrukcji i wykreślić linie konturowe spódnicy, wskazać różnice w konstrukcji spódnicy na wymiary przeciętne i spódnicy na wymiary własne. Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 4 Wykreśl konstrukcyjnie formy bluzki podstawowej na wymiary reprezentantki typu figury B

Sposób wykonania ćwiczenia:

4) 5) 6)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy bluzki, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96, wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji bluzki, wykreślić siatkę konstrukcyjną bluzki, wykonać modelowanie bluzki na siatce konstrukcyjnej.

− − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka,

1) 2) 3)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

70

− −

taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 5 Wykreśl konstrukcyjnie formy rękawa do bluzki podstawowej dla reprezentantki typu figury B

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wykonać rysunek modelowy bluzki, 2) sporządzić opis modelu, 3) pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96, 4) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji rękawa do bluzki, 5) wykreślić siatkę konstrukcyjną rękawa, 6) wykonać modelowanie rękawa do bluzki na siatce konstrukcyjnej. − − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 6 Wykreśl konstrukcyjnie formy kołnierza do bluzki podstawowej dla reprezentantki typu figury B.

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wykonać rysunek modelowy bluzki, 2) sporządzić opis modelu, 3) pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96, 4) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji kołnierza do bluzki, 5) wykreślić siatkę konstrukcyjną kołnierza, 6) wykonać modelowanie kołnierza do bluzki na siatce konstrukcyjnej. − − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

71

Ćwiczenie 7 Wykreśl konstrukcyjnie formy kamizelki damskiej dla reprezentantki typu figury B.

Sposób wykonania ćwiczenia: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) − − − − − −

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy kamizelki damskiej, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96, wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji bluzki damskiej, sporządzić konstrukcję bluzki damskiej, wyliczyć długości odcinków do wykonania modelowania kamizelki damskiej, wykonać modelowanie kamizelki damskiej w oparciu o formy bluzki podstawowej. Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 8 Wykreśl konstrukcyjnie formy spodni damskich dla reprezentantki typu figury B.

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wykonać rysunek modelowy spodni damskich, 2) sporządzić opis modelu, 3) pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentantki kobiet typu figury B o wymiarach 164/88/96, 4) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji spodni damskich, 5) wykreślić siatkę konstrukcyjną spodni, 6) wykonać modelowanie spodni damskich na siatce konstrukcyjnej. − − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 9 Wykreśl konstrukcyjnie formy koszuli męskiej na wymiary reprezentanta typu figury B

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

72

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wykonać rysunek modelowy koszuli męskiej, 2) sporządzić opis modelu, 3) pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentanta mężczyzn typu figury B o wymiarach 176/92/82 4) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji koszuli, 5) wykreślić siatkę konstrukcyjną koszuli, 6) wykonać modelowanie koszuli męskiej na siatce konstrukcyjnej. − − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 10 Wykreśl konstrukcyjnie formy spodni męskich dla reprezentanta typu figury B.

Sposób wykonania ćwiczenia: 1) 2) 3) 4) 5) 6) − − − − − −

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy spodni męskich, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentanta mężczyzn typu figury B o wymiarach 176/92/82 wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji spodni męskich, wykreślić siatkę konstrukcyjną spodni, wykonać modelowanie spodni męskich na siatce konstrukcyjnej. Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 11 Wykreśl konstrukcyjnie formy kamizelki męskiej dla reprezentanta typu figury.

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) wykonać rysunek modelowy kamizelki męskiej, 2) sporządzić opis modelu, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

73

3) pobrać z tabel wymiary szczegółowe reprezentanta mężczyzn typu figury B o wymiarach 176/92/82, 4) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji marynarki jednorzędowej, 5) sporządzić konstrukcję marynarki jednorzędowej, 6) wyliczyć długości odcinków do wykonania modelowania kamizelki męskiej, 7) wykonać modelowanie kamizelki męskiej w oparciu o formy marynarki jednorzędowej. − − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 12 Wykreśl konstrukcyjnie formy staniczka dziecięcego dla dzieci I grupy modelowej

Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy staniczka dziecięcego, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary reprezentanta I grupy modelowej, wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji staniczka dziecięcego, 5) wykreślić konstrukcyjnie formy stanika dziecięcego 1) 2) 3) 4)

− − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 13 Wykreśl konstrukcyjnie formy spodni dziecięcych dla dzieci I grupy modelowej

Sposób wykonania ćwiczenia: 1) 2) 3) 4) 5)

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: wykonać rysunek modelowy spodni dziecięcych, sporządzić opis modelu, pobrać z tabel wymiary reprezentanta I grupy modelowej, wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych do narysowania konstrukcji spodni dziecięcych, wykreślić konstrukcyjnie formy spodni dziecięcych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

74

− − − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: przybory kreślarskie, zeszyt przedmiotowy, ołówki różnej twardości, gumka, taśma centymetrowa, arkusz papieru formatu A0.

Ćwiczenie 14 Sporządź szablon spodni damskich podstawowych według własnych wymiarów.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zdjąć wymiary potrzebne do wykonania konstrukcji spodni, 2) wyliczyć długości odcinków konstrukcyjnych i wykonać konstrukcję spodni podstawowych na własne wymiary, 3) na podstawie wykonanej konstrukcji sporządzić szablon spodni: • dodać odpowiednie dodatki na szwy i podwinięcia, • opisać gotowy szablon. 4) wskazać różnice w wyglądzie formy i szablonu odzieżowego spodni. − − − −

Wyposażenie stanowiska pracy: arkusz papieru formatu A0, przybory kreślarskie, ołówki różnej twardości, taśma centymetrowa.

4.3.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: 1) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji spódnicy? 2) sporządzić opis modelu spódnicy podstawowej? 3) wykonać rysunek modelowy spódnicy podstawowej? 4) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślania konstrukcji spódnicy? 5) rozróżnić linie na konstrukcji spódnicy? 6) wyliczyć wartość przypadającą na zaszewki i dokonać rozliczenia tej wielkości? 7) zbudować siatkę konstrukcyjną spódnicy? 8) wykreślić linie konturowe spódnicy podstawowej? 9) nazwać elementy spódnicy? 10) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji bluzki damskiej? „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

75

Tak …

Nie …

… … …

… … …

… …

… …

… … … …

… … … …

11) sporządzić opis modelu bluzki damskiej? 12) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślania konstrukcji bluzki damskiej? 13) rozróżnić linie na konstrukcji bluzki damskiej? 14) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji spodni damskich? 15) sporządzić opis modelu spodni damskich? 16) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślenia konstrukcji spodni damskich? 17) rozróżnić linie na konstrukcji spodni damskich? 18) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji koszuli męskiej? 19) sporządzić opis modelu koszuli męskiej? 20) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślenia konstrukcji koszuli męskiej? 21) rozróżnić linie na konstrukcji koszuli męskiej? 22) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji spodni męskich? 23) sporządzić opis modelu spodni męskich? 24) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślenia konstrukcji spodni męskich? 25) rozróżnić linie na konstrukcji spodni męskich?

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

… …

…

…

26) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji staniczka dziecięcego? 27) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślenia konstrukcji staniczka dziecięcego? 28) rozróżnić linie na konstrukcji staniczka dziecięcego? 29) zdjąć wymiary z sylwetki niezbędne do wykonania konstrukcji spodni dziecięcych? 30) obliczyć długości odcinków konstrukcyjnych niezbędnych do wykreślenia konstrukcji spodni dziecięcych? 31) rozróżnić linie na konstrukcji spodni dziecięcych? 32) wykonać modelowanie kamizelki damskiej? 33) nazwać linie na formach kamizelki damskiej? 34) wykonać modelowanie kamizelki męskiej? 35) nazwać linie na formach kamizelki męskiej?

…

…

…

…

… …

… …

…

…

… … … … …

… … … … …

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

76

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ Instrukcja dla ucznia 1. 2. 3. 4.

5. • • • 6. 7.

8.

Przeczytaj uważnie instrukcję. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. Test zawiera 16 zadań dotyczących modelowania podstawowych form odzieży. Pytania: 1, 2, 3, 4, 7, 11 są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa; pytania: 5, 9 to zadania z luką, w zadaniach: 6, 8, 10, 12, i 15 należy udzielić krótkiej odpowiedzi, w zadaniach 13, 14 wyjaśnić symbole, a zadanie 16 polega na wyliczeniu odcinków konstrukcyjnych. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową); w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole; w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 8, 12, 13, 14, 15, 16 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Materiały dla ucznia: • • •

instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

77

ZADANIA TESTOWE TEST NR 1

1. Symbolem T oznaczana jest linia: a) środka tyłu, b) talii, c) szyi, d) poniżej talii. 2. Symbolem x oznaczana jest linia: a) środkowa przednia, b) pachowa tylna, c) kolana, d) nadgarstka. 3. a) b) c) d)

Punkt Sy leży na skrzyżowaniu: linii talii z linią środkową tylną, linii szyi z linią boczną, linii szyi z linią środkową tylną, linii talii z linią boczną.

4. a) b) c) d)

Pomiary dokonywane wzdłuż linii przylegających dookoła mierzonych części ciała to: obwody, łuki, głębokości, długości.

5. Uzupełnij zdanie: Forma odzieżowa to .................... 6. Nazwij szablony przedstawione na rysunkach:

a).................................

b)..................................

c)....................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

78

7. a) b) c) d)

Różnica między wymiarami odzieży a wymiarami ciała to: odcinek konstrukcyjny, luz odzieżowy, wymiar kontrolny, punkt antropometryczny.

8. a) b) c) d)

Wielkość dodatku konstrukcyjnego zależy od: ........................................ ........................................ ........................................ ........................................

9. Uzupełnij zadanie: Modelowanie odzieży to ......................... 10. Jakie znasz rodzaje modelowania: a) ........................................ b) ........................................ 11. Kształtowanie form przez upinanie i wycinanie materiału odzieżowego na manekinie lub figurze ludzkiej to: a) modelowanie na płaszczyźnie, b) modelowanie przestrzenne, c) modelowanie za pomocą siatki konstrukcyjnej, d) modelowanie wtórne. 12. Nazwij za pomocą symbolu poziome linie ciała oznaczone na sylwetce.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

79

13. Wyjaśnij symbole: RvRv – ……………………… SySvXp –…………………… obt –………………………… PcPl –………………………. y –…………………………. 14. Masz podane symbole wymiarów. Wpisz nazwy tych wymiarów do tabeli, a następnie przyporządkuj na sylwetce miejsce zdejmowania tych pomiarów. 1. ZWo 2. ot 3. obt 4. ZTv 5. ZUo 6. ZKo 7. ou

15. Rysunek przedstawia siatkę konstrukcyjną spódnicy damskiej. Nazwij wskazane linie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

80

16. Korzystając z podanych wymiarów oblicz odcinki konstrukcyjne do wykonania konstrukcji przedniej nogawki spodni damskich. Wymiary: ZWo - 164,0 wzrost, ot - 72,0 obwód talii, obt - 96,0 obwód bioder z uwzględnieniem wypukłości brzucha, ZTv - 103,5 wysokość talii, ZUo - 76,0 wysokość krocza ZKo - 46,0 wysokość kolana, ou - 57,0 obwód uda szerokość nogawki na linii dołu – 25 cm Symbol

Sposób wyliczenia

Wynik

TD

= ZTv

TU

=ZTv-ZUo

DK

=ZKo

TT1

-

BB1

=¼ obt

B1B2

=1/20 obt +1,0

BB3

=1/2 BB2

B1B4

-

0,5

T2 T4

-

1,0

T1 T5

=1/10(obt-ot)

D1D2

= D1D3 = ½ szerokości

3,0

nogawki – 1,0 K1K2

=K1K3=D1D2±a gdzie a=1,5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

81

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko .................................................................. Modelowanie podstawowych form odzieży 311[34].Z2.04 Nr pyt. Odpowiedź 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

a b c d a b c d a b c d a b c d Forma odzieżowa to .................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... a..................................... b..................................... c......................................... a b c d a............................... b............................... c............................... d.............................. Modelowanie odzieży to ............................................................................................................ .................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... a ............................................................... b ................................................................... a b c d …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... , …………….... .

13.

14.

15.

RvRv – ............................................................... SySvXp –............................................................ obt –................................................................... PcPl –................................................................. y –...................................................................... ZWo –............................................................. ot –................................................................. obt –............................................................... ZTv –............................................................. ZUo –............................................................. ZKo –............................................................. ou –................................................................

a – …………………………… b-…………………………… c-…………………………… d-…………………………… e-…………………………… f-…………………………… g-…………………………… h-……………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

82

Punktacja (0 lub 1)

16.

TD=…………………………… TU=…………………………… DK=…………………………… TT1=…………………………… BB1=…………………………… B1B2=…………………………… BB3=…………………………… B1B4=…………………………… T2T4=…………………………… T1T5=…………………………… D1D2=…………………………… K1K2=……………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

83

6. LITERATURA 1. 2. 3. 4.

Cyrankiewicz H.: Konstrukcja i modelowanie odzieży dziecięcej. WSiP, Warszawa 1995 Fałkowska-Rękawek E: Podstawy projektowania odzieży. WSiP, Warszawa 2000 Krysińska S: Szycie i konserwacja odzieży. WSiP, Warszawa 1995 Lewandowska-Stark E.: Modelowanie form odzieży damskiej. Zeszyt ćwiczeń. Część 1 i 2. SOP, Toruń 1994 5. Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie odzieży ciężkiej. WSiP, Warszawa 1997 6. Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1999 7. Piskorska M.: Konstrukcja i modelowanie form bielizny. WSiP, Warszawa 1995 8. Samek P.: Krawiectwo – Materiałoznawstwo. WSiP, Warszawa 1999 9. Samek P.: Krawiectwo – Technologia. WSiP , Warszawa 1999 10. Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Część 1. WSiP, Warszawa 1992 11. Trzecińska K.: Konstrukcja i modelowanie odzieży lekkiej. Część 2. WSiP, Warszawa 1995

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

84